Nasıl Bir Ramazan Yaşamalıyız?
Kendimizi sorgulayalım, Ramazan ayı bize neleri hatırlatıyor? Bir ay boyunca neler alıyoruz?Önceki Ramazanlar hangi izleri bırakarak gitti? Mesela: Ramazan sözcüğünü duyduÄŸumuzda, aklımıza ilk gelen, magfiret ve cennet kelimeleri mi oluyor yoksa, iftar v...b. ÅŸeyler mi? Allah’ın Nebisi (s.a.v.) Ramazanı nasıl tarif ediyor ve onunla neler vaad ediyor bize? Kur’an-I Kerimde orucu emreden ayetlerdeki ifadeleri defalarca incelemeli ve üzerinde düşünmeliyiz. Medine’de Allah’ın ayetleri gün gün inerken, dini müdafaa edip cihad yolunda yürüyecek bir tek insana bile ihtiyaç hissedilen bir zamanda, önce oruç farz kılındı.
Ardından da cihad emredildi. Müslümanlar oruç eÄŸitimi görmekle müminler oldular. Åžimdi dönüp düşünelim: Oruç bizim için bir eÄŸitim ibadeti mi? Yoksa, açlık ve fakirliÄŸin edebiyatı mı? Åžu hadisi ÅŸerif-i defalarca okuyup düşünelim, kendimizi muhtevasına uyarlayalım: “Kim tam bir imanla ve ecrini Allah’tan bekleyerek Ramazan orucunu tutarsa, onun geçmis günahlari magfiret olunur. (Buhari ve Muslim)
RAMAZAN PROGRAMIMIZ
* Ilk Hamlemiz Nasûh bir tövbe:Günahlarımızı ve âkibetimizi tefekkür etmeye ne kadar da muhtacız. Ramazan, tefekkür ve tövbenin mevsidir. Ramazan cennete girmenin en yakın olduğu zamandır. Rabbimizle aramızda günahlarımız mesafe oluşturmaktadır. İlk fırsatta tövbe ile ilgili hadisleri okuyup, Rabbimize dönme kararı verelim. Tövbe için de, Kadir gecesini bekleyecek vaktimiz yoktur. Ne zaman günahlarımızdan sıyrılırsak bizim Kadir gecemiz o gecedir.
* İlk işimiz: Orucun Fıkhını Ögrenmek:Bilmeyen veya asli gibi öğrenmeyen, istese de güzeli yapamaz. Dinimiz ilim dinidir. Öğrenmek bir ibadettir. Hangi işle meşgul olursak o işin, o ibadetin ahkamını öğrenmek farzdır. Ramazan ayına olan saygımızı ve oruç ibadetine bakışımızdaki ciddiyeti göstermesi açısından, sahih bir fıkıh kitabından oruç konusunu okuyarak işe başlayalım.
* Cemaatle Namaz:Cemaatle namaz kılmak erkekler için ihmal edilmemesi gereken vacip sünnetlerdendir. Ramazan ayının feyiz ve bereketini en iyi şekilde yakalamak için erkekler namazlarını muhakkak camilerde cemaatle kılmalıdırlar. Mümkünse, iki namaz arasını da (bir kaç defalığına da olsa) camide bekleyerek, unutulmak üzere olan sünnetlerden birisini daha ihya etmeliyiz.
* Teravih Namazı:Teravih Namazı, Ramazan ayının en mühim nafile ibadetlerindendir. Ancak, namazın heybeti ve Ramazan ayının manası ile baÄŸdaÅŸmayacak bir teravih namazı, belki de vebal altına girmemize neden olabilir. Bunun için, teravih namazını çabuk kılmak gibi bir hedefimiz olmasın. En güzeli daha fazla kiraatle kılmak gibi bir hedefimiz olsun. Daha müttaki ve kiraatı daha güzel olan imam ve mescidi seçelim. Namaz ibadetinin kendine has ÅŸekli ve heybeti, teravih namazında da bulunmaktadır. Evde ferden veya ailece bir teravih namazı kilabilecegimiz gibi, camide cemaatle kılmamız ecrimizi yirmi yedi derece artıracaktır. Mümkünse, Kur’an-ı Ramazan sonuna kadar hatmedecek ÅŸekilde kılınan bir camide teravih namazı kılalım.
* Sadaka (En zor ama en makbul ibadetlerden):Alanı Allah’tır, vereni de ben, diyerek sadaka verelim. Ramazan ayında Rabbimiz her iyiliÄŸimizi kat kat deÄŸerlendiriyor. Kendi ailemizin ihtiyacını giderdikten sonra Allah rızası için verebildiÄŸimiz kadar sadaka verelim. Bunun için: Zekatımızı Ramazan ayında veriyorsak önce onu fıkhına göre hesap edip verelim. Sonra da Ramazan ayının sonunda verilecek olan sadaka-i fitrelerimizi tesbit edelim. Önce çok yakın akrabalarımız, komsularımız, mesai arkadaÅŸlarımız ve iman ehl-i kardeÅŸlerimiz ÅŸeklinde bir sıralama ile sadakamızı vereceÄŸimiz isimleri belirleyelim. Sadakanın kabul edeni Allah olduktan sonra onun azı çoÄŸu olmaz. Ancak, bir taÅŸla iki kuÅŸ vurabileceksek onu da kaçırmayalım. Mesela: Hem akrabamız hem de, takva ehl-i olan bir fakir varsa bir taÅŸla iki kuÅŸ vurulmus olur. BelirlenmiÅŸ yerlerin dışında farklı sadakalar vermeliyiz. Hayır için kurulmus ve hizmeti devam eden kuruluÅŸlara maddi manevi veya fiili destekte bulunarak ta sadaka ecrine nail olabiliriz. Sevgili Peygamberimiz SALLALLAHU-ALEYHI VE SELLEM her müminin sadaka ecrine nail olabileceÄŸini haber vermiÅŸtir. Yerine göre mal gibi, söz de, fiil de bir sadaka olabilir.
*... Ve Kur’an tilaveti:Allah Teala Kur’an-ı Kerim’de Ramazan ve Kur’an-ı beraber zikretmektedir. Hatta Ramazandaki büyüklük, Kur’anın o ayda inmiÅŸ olmasındandır. Ä°bni Abbas (R.A) Peygamber (S.A.V)’in Ramazan ayında Kur’an-ı daha fazla okuduÄŸunu haber vermektedir. Ne kadar Kur’an okursak o kadar Ramazan ayına dalmış olacaÄŸimizi iyi bilelim.
RAMAZANDA NASIL KUR’AN OKUYALIM?
Kur’an okumak Allah’a yaklaÅŸtıran en büyük nafile ibadetlerden ve zikrin en güzel çesitlerinden birisi olduÄŸuna göre, Ramazan ayında ecir maksadı ile yapılacak en güzel iÅŸlerden birisidir. Bizim genel olarak. Kur’an’a karşı vazifelerimiz vardır: 1- O’na en ince ayrıntılarına varıncaya kadar eksiksiz bir iman. 2- Ayetlerindeki ahkâmı, esrarı ve mucizeleri tefekkür. 3- Muktezasi ile amel. 4- Bir ibadet çesidi olarak tilaveti. 5- Bir sonraki nesle aktarılması için gerekenleri ifa. Ramazan ayı bu beÅŸ görevin tamamı için uygun bir ortam olmakla beraber, Resulullah ((S.A.V.))’in bu ayda Kur’an okumayı artırdığına bakılırsa, bizim de çokça Kur’an okumamız gerekmektedir. Her gün sabah ve akÅŸam aynı saatte ve belli bir miktarı (mesela on sayfayı) düşmeyecek ÅŸekilde okumamız uygunluk arzeder. OkuyuÅŸumuz, mümkünse sesli olsun. Yanımızdakiler dinleme imkanına sahip iseler onlar da dinlesinler. Ayrıca onların da okumalarını saÄŸlamalıyız. Kur’anı okumak gibi dinlemek te bir ibadettir. Ä°yi okuyan bir hafızı dinlememiz ayri bir ecir getirir. Kur’an okumada sünnet, sesli ve manası bilinmiyor olsa bile, onun deruni alemine dalip, mahzun bir eda ile onu okumaktır. Kur’an okurken, meleklerin okuduÄŸumuz harfleri tek tek saydıklarını, her biri için sevap yazdıklarını bilerek okumalıyız.
*Zikir (Huzurlu kalplerin sahibi olabilmemizin yegane yolu ):Ramazan ayı günleri Allah’ı zikretmemiz için en coÅŸkulu günlerimiz olmalıdır. Zikir bütün yılın ibadeti olmakla beraber, bu günlerde mutlaka artırılarak yapılmalıdır. Bilhassa, sahur vakti, sabah namazı ve iftar saatini, camide namazı beklediÄŸimiz dakikaları ihya etmeliyiz. Allah’a ve O’nun cennetine yaklaÅŸtıran güzel sözler dilimizden eksik olmamalıdır.
* Bir ilim meclisine iştirak edelim:Her gün bir ayetin tefsirini veya bir hadis-i şerifi öğrenelim. Ya da, bir fıkıh meselesini çözelim. Ehlinin bu tip meclisler oluşturmaları için teşvik edelim,katılarak ecre ortak olalım. Ramazan ayını, en büyük amellerden olan Allah için ilim öğrenme ile bir kat daha mamur hale getirelim. Bir ayda çok şeyler öğrenebiliriz. Bir ayet, bir hadis, fıkıhta bir konu az değildir. Bir ilim meclisine devam etmek, bu ümmetin tarihi güzelliklerindendir. Günde on dakikalık bir bilgi, yıllar sonra kitaplar dolusu bilgiye dönüşebilir. Ramazan ayında her gün Selef-i Salihinden birisinin hayatina ait bilgileri de ögrenebiliriz. Şevkimiz ve rağbetimiz artar, umudumuz güçlenir.
* Ä°’tikaf:Ä°’tikaf sayesinde ibadet ve kulluÄŸun daha derinlemesine idrak edilme imkanı bulunur. Kadir gecesini idrak etme imkanı daha yüksek olur. BaÅŸlı başına bir ibadet olan “mescidde ikamet etme” sünnetine alışılır. Günlük alışkanlıklar ve fasid çevreden emin olunulan bir on gün yaÅŸanmış olur. Dış etkilerden uzak bir Kur’an tilaveti belki de hatmetme imkani doÄŸar. Gece ibadeti ve nasuh bir tevbe için daha nezih bir ortamda bulunulmuÅŸ olur. Kalbin tedavisi yönünde bir tezkiye ve islah dönemi geçirilmis olur.
* Kadir Gecesine hazırlık:Ãœmmet-i Muhammed'in bu asırda belki de en çok maÄŸdur olduÄŸu, aslını idrakten mahrum bırakıldığı nimetlerden birisi de Kadir gecesi nimetidir. Onlarca yil yerine bir geceyi ihya ederek âbad olup, cennete nail olmak gibi büyük bir nimet ve lütuf olan bu gece kandillerle ve simitlerle geçistirilecek bir gece deÄŸildir. O bir gezi ve muhabbet gecesi olamaz. Bunun için Kadir gecesi ile ilgili olarak ÅŸu hususlara dikkat edelim: 1- Bu geceyi Allah Teala Ramazan ayı içinde gizlemistir. 27. Gece diye kesin bir gece yoktur. Ä°ÅŸin sırrı da onu bütün bir ay boyunca arıyor olmaktır. 2- Bilhassa son on gün Kadir gecesi için yüksek ihtimalli gecelerdir. 3- Kadir gecesinde ne yapılabilir? Bu soruyu Hz. AiÅŸe annemiz (R.A) Resulullah (S.A.V)’e sorduÄŸunda ÅŸu cevabı vermiÅŸtir. “O gece şöyle dua et: Allahım! Sen çok bağışlayıcısın, kerimsin, bağışlamayı seversin. Beni bağışla.” Demek ki, o gece Allah’a el açma gecesidir. Maksat günahlardan kurtulmaktır. Günahlardan kurtulacak amelleri yapmaktır. Bize Kadir gecesini tanıtan sevgili Peygamberimiz (S.A.V), bunun dışında özel bir ibadet bildirmemiÅŸtir. Ashab-i Kiram ve diÄŸer selef büyükleri mescidlere kapanıp, bu geceyi çevrelerinden uzak, seccadeleri başında tövbe ve istiÄŸfarla, tefekkürle geçirmiÅŸlerdir. Onlardan iyisini yapacak durumda deÄŸiliz.
* Ramazanda kardeÅŸ çevremizi geniÅŸletelim: Hacca gidenlerin yeni dostlar, kardeÅŸler edindiÄŸi gibi, Ramazan ayında da yeni kardeÅŸlikler kurabilir, dairemizi geniÅŸletebiliriz. Allah’ın rahmetini coÅŸturduÄŸu bir mevsimde biz de, bağışlayıcılığımızı daha fazla etkin hale getirip, barışalım, helalleÅŸelim. Oruç tutan müminlerin bir kiÅŸi de olsa artması için çabalayalım. Allah’a çağıran, Ä°slam için çırpınan müminlerden olalım. Ramazanın fuyuzatından mahrum kalan yakınlarımız, hatta bütün insanlar namına içimizde bir sızı olsun. Bu acımada samimi olalım. Bıkmadan usanmadan davete, tebliÄŸe devam edelim.
* Aile yapımızı islah edelim, toptan Allah’in ipine sarılalım: Aile üyeleri arasında ÅŸeytanın yuvası ile oluÅŸan kopuklukları gidermede Ramazan ayını iyi bir fırsat olarak deÄŸerlendirelim. Ramazan ayında bir yandan Rabbimiz’e yakınlık kuracağımız amellerle yoÄŸunlaşırken bir yandan da eÅŸlerimizle bal ayı günlerimizin güzelliklerine gidelim; çocuklarımızı yeni yürümeye baÅŸladıkları günlerdeki özlemle kucaklayalım. Böylece onları ÅŸeytanın tuzağına düşmemeleri yönünde muhafaza etmiÅŸ olur ve Ramazan da sevdiririz. Af bekleyen kullar olarak, affetmesini de bilelim. Ramazan ayında yapılmış fedakarlıklar bizim için büyük bir kazançtır. Ramazan ayı için yapılamayacak bir güzellik olmamalıdır. Sosyal iliÅŸkilerimizde ve müslüman kiÅŸiliÄŸimizde Ramazan bir dönüm ve dönüşüm zamanı olmalıdır. Ramazanın asıl maksatlarından birisi de budur.
* Dua için özel vakit tahsisi: Oruç ile bir arada zikredilen ÅŸeylerden birisi de duadır. Bakara suresinde orucu anlatan iki ayetin arasında duaya teÅŸvik eden ayet vardır. Oruç tutan mümin Rabbine yakın olduÄŸunu, orucun bu yakınlığı arttırdığını bildiÄŸine göre, dua için en uygun vakitte olduÄŸunu da bilmelidir. Dua edecek ne çok dertlerimiz var! Rabbimize el açmayı ihmal edip, duadan uzak durduÄŸumuzdan bu yana kim bilir neler kaybettik! Rabbim! Rabbim! demenin zevkinden nasıl da yoksun kalmışız. Kadir gecesi hakkında da yapılabilecek en önemli ibadet duadır. Efendimiz (S.A.V.) buyurdular ki: “Üç kiÅŸinin duası reddedilmez: Adil idareci, iftar edinceye kadar oruçlu ve mazlum”. (Sünen-ü’l- Beyhaki). Bu müjde hadisini defalarca okuyalım. Düşünüp tekrar okuyalım. Kim bilir tam kabul olunacak vakitlerde ne dualar kaçırdık! Ä°ftar saatleri, tekrarı olmayan fırsatlardır. Sahur yemeyi esnasında, iftar saatlerinde tam dua halinde bulunuyoruz. Mâlâyâni ile heba etmemiz asla doÄŸru olmaz. DUANIN CÄ°MRÄ°LERI OLDUK.Dualarımız kelimelerle, bazen harflerle sayılacak kadar daraldı. Halbuki Rabbimiz, açılmış eller, nemli gözler arıyor. Dili ne olursa olsun, müminin duası silahıdır. Bilhassa ÅŸu zamanda! Zaten baÅŸka neyimiz kaldı ki! Rabbim! Rabbim! demenin zevkine ermeliyiz. Dua apayrı bir ibadettir, biz onun neresindeyiz?
NASIL ORUÇ TUTALIM ?
*Önce Sahurdan BaÅŸlayalım:Sahurdan baÅŸlayan bir farklılıkla oruç tutalım. Peygamber (S.A.V.) efendimiz: Sahur yemeÄŸinde bereket olduÄŸunu; ehli kitabın orucu ile bizim orucumuz arasında sahur yemenin fark olarak bulunduÄŸunu; meleklerin sahur sofrasındakilere dua ettiÄŸini haber vermiÅŸtir. Ä°ftar sofrasındaki bolluk ve farklılığı sahur sofrasına da taşımamız gerekmektedir. Oruca yeni baÅŸlayanların bu konuda teÅŸvikine yönelik gayretler içinde olmalıyız. Ebu Davud ve Nesai’ nin rivayet ettiÄŸi bir hadiste Peygamber Efendimiz (S.A.V.), Irbad b. Sariye isimli sahabiyi sahur yemeyine davet edip, “bereketli sofraya gel” dediÄŸi rivayet edilmektedir. Sahur yemeÄŸi, iftar yemeÄŸinin aksine bol olmalıdır. Hadisi ÅŸerifler, sahurda bolca yemeyi emir buyuruyor. Sahur sofrası, fecre yakın vakte kadar geciktirilmelidir. Bu da ayri bir sünnettir. Ä°ftar, aksam namazı vakti girer girmez hemen yapılmalı, sahur ise son vaktine kadar geciktirilmelidir. Sahur sofraları, zikir ve tefekkürle bereketlendirilmelidir. Allah Teala’nin nimetleri ve ramazan ayının gerekleri üzerinde tefekkür ve konuÅŸmalar uygun düşen amellerdendir. Sahur yemeÄŸi için kalkanlar, o saatte Allah Teala’ nın kullarından taleplerini beklediÄŸini de unutmamalıdır. Nafile namazın ve zikrin, Kur’an okumanın en feyizli sayıldığı zaman dilimi, saniyeleri hesaplanarak deÄŸerlendirilmelidir.
*Ä°ftar için hareket ve heyecan içinde olmak gerekir: Bu ümmetin, iftara acele ettiÄŸi sürece hayırda olduÄŸu Peygamber (S.A.V.) efendimizin verdigi haberlerdendir. Bu yapılan ibadeti ciddiye almanın göstergesidir. Soframızda tabaklara uzanan el sayısı arttıkça bereketin de artacağını unutmayalım. Besmele ile baÅŸlayıp, iftara mahsus duayı okumamız soframızın önemli âdabındandır. Bu yaptıklarımızı, bizi izleyen yavrularımzı eÄŸitecek ÅŸekilde sesli ve gerekiyorsa tekrarlayarak yapmaya gayret edelim. Ä°sraf Rabbimizin yasak ettiÄŸi iÅŸlerdendir. Hele Ramazan ayı gibi her iÅŸimizi Allah Teala’ nın rızasını kazanmak için yapmaya çalıştığımız bir ayda oburluk ve ardında gelen israfı… Rabbimizin nimetlerini asla zayi etmemeliyiz. Ä°ftarda sünnet olan az yemektir. Asıl yeme ihtiyacımızı sahura saklamalıyız, Yediklerimiz de gözümüzün deÄŸil midemizin doyacağı ÅŸeyler olmalıdır. Ä°ftar sofrası Rabbimize yakınlığımızın en çok arttığı anlardan birisidir. Dualarımızın makbul olacağı anlardan biri iftar ettiÄŸimiz saatlerdir. Hamd ve şükrümüzü sık sık tekrar ederek ve Rabbimizin razı olmayacağı söz ve davranışlardan kaçınarak, o anı Allah’ın rızasını kazanmak için iyi bir fırsata dönüştürelim. Kendimize, aile efradımıza, ve bütün Ãœmmet-i Muhammed’e özellikle de darboÄŸaz yaÅŸayan mümin kardeÅŸlerimize çok samimi ve israrlı dualar yapalım. Rabbimiz’in nimetleri ile iftar ettikten sonra akÅŸam namazını hiç geciktirmeden eda etmemiz o anki en önemli vazifemizdir. Mümkünse ev halkının da katılacağı bir cemaatle namazı eda etmek, ecir üstüne ecir getirecektir.
* Soframızda Allah’ın rahmetini celbedecek kimseler bulunsun. Salih müttaki bir kimse, bir yetim, bir dul, gerçekten yemeÄŸe muhtaç bir miskin, hadis, fıkıh okuyan bir talebe... Bunlar misafir deÄŸil baÅŸ tacıdırlar. Resulullah (S.A.V.) efendimiz onların sayesinde rızık gördüğümüzü haber vermiÅŸtir. EÄŸer soframızda böyle biri bulunursa, onun bulunuÅŸu ile bizim minnettar olmamız gerektiÄŸini unutmayalım. Ona hizmette ailece yarışalım. Hanımlar da kendi hemcinsleri arasından böylelerini bulup, beraberce iftar etsinler, o zaman da erkekler onların hizmetini hazırlasın. Büyük bir yarıştayız, Meleklerle yarışıyoruz. Rabbimiz gayretimizi görüp bize ecir verecek, unutmayalım. BaÅŸa kakma gibi bir üslup sergileyerek ecrimizi heba etmeyelim. Nihayet biz ona, bir tabak yemek kazandırdık; o ise bize, Rabbimiz’in rızası gibi deÄŸer biçilemez bir nimet kazandırdı. Aile efradımızı, bu anlayışı benimser hale getirelim. Ä°ftar sofralarımızı, birbirimize, elimizdeki nimetleri teÅŸhir yeri olarak kullanıp, Allah’ın gazabını celb etmeyelim.
* Orucun aslı, bütün organlara eÄŸitim verilmesidir: Sadece aç kalmak oruç deÄŸildir. Yalan, iftira ve gıybet gibi dil afetleri, orucu yer bitirir. Hadis-i ÅŸerifler yalan konuÅŸan bir insanın orucunu boÅŸuboÅŸuna açlık ÅŸeklinde deÄŸerlendirmiÅŸtir. Midemiz aç iken dil ve göz gibi organlarımız da kontrol altında tutulmalıdır. Oruçlunun sinirlerine ne kadar hakim olacağı Allahu Teala’nın görmek istediÄŸi hasletlerdendir. Sevgili Peygamberimiz (S.A.V.), kendisine saldırılması halinde oruçlunun, “Ben oruçluyum, ben oruçluyum” demesini emretmistir.
* Büyük Risk: Kul Hakkı : Kul haklarından arınmadan yaptığımız ibadet ve hayırların büyük hesaplasma gününde, alacaklılarımıza verileceÄŸini bilelim. Sevgili ve güzel Peygamberimiz (S.A.V.): “Bu gerçek bir iflastır” diyor. Öyleyse helalleÅŸelim…
ÅžUNLARDAN UZAK DURALIM
Görüp duyduklarımız, uzun süre bizi etkilemekte, istesek de görüp duyduklarımızın etkisi dışında yaÅŸamakta zorlanmaktayız. Bizi; moralsiz ve umutsuz yaÅŸatmaya yönelik haber bomdardımanına en azından ramazan boyunca tavır koyabilmeliyiz. Bir ay haber izlemeyelim. Kur’an’ın haberlerine kulak ve gönül ayıralım. Uyku düzenimizde deÄŸiÅŸiklik olduÄŸu için gün boyu uyuma rehavetine düşmeyelim. DiÅŸ sıkılarak geçirilecek kadar kısa bir zamandır Ramazan. Sabredelim, sabrın sonu cennettir. Rabbim, hakkı ile Ramazan-i ÅŸerifi deÄŸerlendiren kullarının zümresine ilhak eylesin. Amin Bu vesile ile hepinize hayırlı Ramazanlar dilerim……
RAMAZAN PROGRAMIMIZ
* Ilk Hamlemiz Nasûh bir tövbe:Günahlarımızı ve âkibetimizi tefekkür etmeye ne kadar da muhtacız. Ramazan, tefekkür ve tövbenin mevsidir. Ramazan cennete girmenin en yakın olduğu zamandır. Rabbimizle aramızda günahlarımız mesafe oluşturmaktadır. İlk fırsatta tövbe ile ilgili hadisleri okuyup, Rabbimize dönme kararı verelim. Tövbe için de, Kadir gecesini bekleyecek vaktimiz yoktur. Ne zaman günahlarımızdan sıyrılırsak bizim Kadir gecemiz o gecedir.
* İlk işimiz: Orucun Fıkhını Ögrenmek:Bilmeyen veya asli gibi öğrenmeyen, istese de güzeli yapamaz. Dinimiz ilim dinidir. Öğrenmek bir ibadettir. Hangi işle meşgul olursak o işin, o ibadetin ahkamını öğrenmek farzdır. Ramazan ayına olan saygımızı ve oruç ibadetine bakışımızdaki ciddiyeti göstermesi açısından, sahih bir fıkıh kitabından oruç konusunu okuyarak işe başlayalım.
* Cemaatle Namaz:Cemaatle namaz kılmak erkekler için ihmal edilmemesi gereken vacip sünnetlerdendir. Ramazan ayının feyiz ve bereketini en iyi şekilde yakalamak için erkekler namazlarını muhakkak camilerde cemaatle kılmalıdırlar. Mümkünse, iki namaz arasını da (bir kaç defalığına da olsa) camide bekleyerek, unutulmak üzere olan sünnetlerden birisini daha ihya etmeliyiz.
* Teravih Namazı:Teravih Namazı, Ramazan ayının en mühim nafile ibadetlerindendir. Ancak, namazın heybeti ve Ramazan ayının manası ile baÄŸdaÅŸmayacak bir teravih namazı, belki de vebal altına girmemize neden olabilir. Bunun için, teravih namazını çabuk kılmak gibi bir hedefimiz olmasın. En güzeli daha fazla kiraatle kılmak gibi bir hedefimiz olsun. Daha müttaki ve kiraatı daha güzel olan imam ve mescidi seçelim. Namaz ibadetinin kendine has ÅŸekli ve heybeti, teravih namazında da bulunmaktadır. Evde ferden veya ailece bir teravih namazı kilabilecegimiz gibi, camide cemaatle kılmamız ecrimizi yirmi yedi derece artıracaktır. Mümkünse, Kur’an-ı Ramazan sonuna kadar hatmedecek ÅŸekilde kılınan bir camide teravih namazı kılalım.
* Sadaka (En zor ama en makbul ibadetlerden):Alanı Allah’tır, vereni de ben, diyerek sadaka verelim. Ramazan ayında Rabbimiz her iyiliÄŸimizi kat kat deÄŸerlendiriyor. Kendi ailemizin ihtiyacını giderdikten sonra Allah rızası için verebildiÄŸimiz kadar sadaka verelim. Bunun için: Zekatımızı Ramazan ayında veriyorsak önce onu fıkhına göre hesap edip verelim. Sonra da Ramazan ayının sonunda verilecek olan sadaka-i fitrelerimizi tesbit edelim. Önce çok yakın akrabalarımız, komsularımız, mesai arkadaÅŸlarımız ve iman ehl-i kardeÅŸlerimiz ÅŸeklinde bir sıralama ile sadakamızı vereceÄŸimiz isimleri belirleyelim. Sadakanın kabul edeni Allah olduktan sonra onun azı çoÄŸu olmaz. Ancak, bir taÅŸla iki kuÅŸ vurabileceksek onu da kaçırmayalım. Mesela: Hem akrabamız hem de, takva ehl-i olan bir fakir varsa bir taÅŸla iki kuÅŸ vurulmus olur. BelirlenmiÅŸ yerlerin dışında farklı sadakalar vermeliyiz. Hayır için kurulmus ve hizmeti devam eden kuruluÅŸlara maddi manevi veya fiili destekte bulunarak ta sadaka ecrine nail olabiliriz. Sevgili Peygamberimiz SALLALLAHU-ALEYHI VE SELLEM her müminin sadaka ecrine nail olabileceÄŸini haber vermiÅŸtir. Yerine göre mal gibi, söz de, fiil de bir sadaka olabilir.
*... Ve Kur’an tilaveti:Allah Teala Kur’an-ı Kerim’de Ramazan ve Kur’an-ı beraber zikretmektedir. Hatta Ramazandaki büyüklük, Kur’anın o ayda inmiÅŸ olmasındandır. Ä°bni Abbas (R.A) Peygamber (S.A.V)’in Ramazan ayında Kur’an-ı daha fazla okuduÄŸunu haber vermektedir. Ne kadar Kur’an okursak o kadar Ramazan ayına dalmış olacaÄŸimizi iyi bilelim.
RAMAZANDA NASIL KUR’AN OKUYALIM?
Kur’an okumak Allah’a yaklaÅŸtıran en büyük nafile ibadetlerden ve zikrin en güzel çesitlerinden birisi olduÄŸuna göre, Ramazan ayında ecir maksadı ile yapılacak en güzel iÅŸlerden birisidir. Bizim genel olarak. Kur’an’a karşı vazifelerimiz vardır: 1- O’na en ince ayrıntılarına varıncaya kadar eksiksiz bir iman. 2- Ayetlerindeki ahkâmı, esrarı ve mucizeleri tefekkür. 3- Muktezasi ile amel. 4- Bir ibadet çesidi olarak tilaveti. 5- Bir sonraki nesle aktarılması için gerekenleri ifa. Ramazan ayı bu beÅŸ görevin tamamı için uygun bir ortam olmakla beraber, Resulullah ((S.A.V.))’in bu ayda Kur’an okumayı artırdığına bakılırsa, bizim de çokça Kur’an okumamız gerekmektedir. Her gün sabah ve akÅŸam aynı saatte ve belli bir miktarı (mesela on sayfayı) düşmeyecek ÅŸekilde okumamız uygunluk arzeder. OkuyuÅŸumuz, mümkünse sesli olsun. Yanımızdakiler dinleme imkanına sahip iseler onlar da dinlesinler. Ayrıca onların da okumalarını saÄŸlamalıyız. Kur’anı okumak gibi dinlemek te bir ibadettir. Ä°yi okuyan bir hafızı dinlememiz ayri bir ecir getirir. Kur’an okumada sünnet, sesli ve manası bilinmiyor olsa bile, onun deruni alemine dalip, mahzun bir eda ile onu okumaktır. Kur’an okurken, meleklerin okuduÄŸumuz harfleri tek tek saydıklarını, her biri için sevap yazdıklarını bilerek okumalıyız.
*Zikir (Huzurlu kalplerin sahibi olabilmemizin yegane yolu ):Ramazan ayı günleri Allah’ı zikretmemiz için en coÅŸkulu günlerimiz olmalıdır. Zikir bütün yılın ibadeti olmakla beraber, bu günlerde mutlaka artırılarak yapılmalıdır. Bilhassa, sahur vakti, sabah namazı ve iftar saatini, camide namazı beklediÄŸimiz dakikaları ihya etmeliyiz. Allah’a ve O’nun cennetine yaklaÅŸtıran güzel sözler dilimizden eksik olmamalıdır.
* Bir ilim meclisine iştirak edelim:Her gün bir ayetin tefsirini veya bir hadis-i şerifi öğrenelim. Ya da, bir fıkıh meselesini çözelim. Ehlinin bu tip meclisler oluşturmaları için teşvik edelim,katılarak ecre ortak olalım. Ramazan ayını, en büyük amellerden olan Allah için ilim öğrenme ile bir kat daha mamur hale getirelim. Bir ayda çok şeyler öğrenebiliriz. Bir ayet, bir hadis, fıkıhta bir konu az değildir. Bir ilim meclisine devam etmek, bu ümmetin tarihi güzelliklerindendir. Günde on dakikalık bir bilgi, yıllar sonra kitaplar dolusu bilgiye dönüşebilir. Ramazan ayında her gün Selef-i Salihinden birisinin hayatina ait bilgileri de ögrenebiliriz. Şevkimiz ve rağbetimiz artar, umudumuz güçlenir.
* Ä°’tikaf:Ä°’tikaf sayesinde ibadet ve kulluÄŸun daha derinlemesine idrak edilme imkanı bulunur. Kadir gecesini idrak etme imkanı daha yüksek olur. BaÅŸlı başına bir ibadet olan “mescidde ikamet etme” sünnetine alışılır. Günlük alışkanlıklar ve fasid çevreden emin olunulan bir on gün yaÅŸanmış olur. Dış etkilerden uzak bir Kur’an tilaveti belki de hatmetme imkani doÄŸar. Gece ibadeti ve nasuh bir tevbe için daha nezih bir ortamda bulunulmuÅŸ olur. Kalbin tedavisi yönünde bir tezkiye ve islah dönemi geçirilmis olur.
* Kadir Gecesine hazırlık:Ãœmmet-i Muhammed'in bu asırda belki de en çok maÄŸdur olduÄŸu, aslını idrakten mahrum bırakıldığı nimetlerden birisi de Kadir gecesi nimetidir. Onlarca yil yerine bir geceyi ihya ederek âbad olup, cennete nail olmak gibi büyük bir nimet ve lütuf olan bu gece kandillerle ve simitlerle geçistirilecek bir gece deÄŸildir. O bir gezi ve muhabbet gecesi olamaz. Bunun için Kadir gecesi ile ilgili olarak ÅŸu hususlara dikkat edelim: 1- Bu geceyi Allah Teala Ramazan ayı içinde gizlemistir. 27. Gece diye kesin bir gece yoktur. Ä°ÅŸin sırrı da onu bütün bir ay boyunca arıyor olmaktır. 2- Bilhassa son on gün Kadir gecesi için yüksek ihtimalli gecelerdir. 3- Kadir gecesinde ne yapılabilir? Bu soruyu Hz. AiÅŸe annemiz (R.A) Resulullah (S.A.V)’e sorduÄŸunda ÅŸu cevabı vermiÅŸtir. “O gece şöyle dua et: Allahım! Sen çok bağışlayıcısın, kerimsin, bağışlamayı seversin. Beni bağışla.” Demek ki, o gece Allah’a el açma gecesidir. Maksat günahlardan kurtulmaktır. Günahlardan kurtulacak amelleri yapmaktır. Bize Kadir gecesini tanıtan sevgili Peygamberimiz (S.A.V), bunun dışında özel bir ibadet bildirmemiÅŸtir. Ashab-i Kiram ve diÄŸer selef büyükleri mescidlere kapanıp, bu geceyi çevrelerinden uzak, seccadeleri başında tövbe ve istiÄŸfarla, tefekkürle geçirmiÅŸlerdir. Onlardan iyisini yapacak durumda deÄŸiliz.
* Ramazanda kardeÅŸ çevremizi geniÅŸletelim: Hacca gidenlerin yeni dostlar, kardeÅŸler edindiÄŸi gibi, Ramazan ayında da yeni kardeÅŸlikler kurabilir, dairemizi geniÅŸletebiliriz. Allah’ın rahmetini coÅŸturduÄŸu bir mevsimde biz de, bağışlayıcılığımızı daha fazla etkin hale getirip, barışalım, helalleÅŸelim. Oruç tutan müminlerin bir kiÅŸi de olsa artması için çabalayalım. Allah’a çağıran, Ä°slam için çırpınan müminlerden olalım. Ramazanın fuyuzatından mahrum kalan yakınlarımız, hatta bütün insanlar namına içimizde bir sızı olsun. Bu acımada samimi olalım. Bıkmadan usanmadan davete, tebliÄŸe devam edelim.
* Aile yapımızı islah edelim, toptan Allah’in ipine sarılalım: Aile üyeleri arasında ÅŸeytanın yuvası ile oluÅŸan kopuklukları gidermede Ramazan ayını iyi bir fırsat olarak deÄŸerlendirelim. Ramazan ayında bir yandan Rabbimiz’e yakınlık kuracağımız amellerle yoÄŸunlaşırken bir yandan da eÅŸlerimizle bal ayı günlerimizin güzelliklerine gidelim; çocuklarımızı yeni yürümeye baÅŸladıkları günlerdeki özlemle kucaklayalım. Böylece onları ÅŸeytanın tuzağına düşmemeleri yönünde muhafaza etmiÅŸ olur ve Ramazan da sevdiririz. Af bekleyen kullar olarak, affetmesini de bilelim. Ramazan ayında yapılmış fedakarlıklar bizim için büyük bir kazançtır. Ramazan ayı için yapılamayacak bir güzellik olmamalıdır. Sosyal iliÅŸkilerimizde ve müslüman kiÅŸiliÄŸimizde Ramazan bir dönüm ve dönüşüm zamanı olmalıdır. Ramazanın asıl maksatlarından birisi de budur.
* Dua için özel vakit tahsisi: Oruç ile bir arada zikredilen ÅŸeylerden birisi de duadır. Bakara suresinde orucu anlatan iki ayetin arasında duaya teÅŸvik eden ayet vardır. Oruç tutan mümin Rabbine yakın olduÄŸunu, orucun bu yakınlığı arttırdığını bildiÄŸine göre, dua için en uygun vakitte olduÄŸunu da bilmelidir. Dua edecek ne çok dertlerimiz var! Rabbimize el açmayı ihmal edip, duadan uzak durduÄŸumuzdan bu yana kim bilir neler kaybettik! Rabbim! Rabbim! demenin zevkinden nasıl da yoksun kalmışız. Kadir gecesi hakkında da yapılabilecek en önemli ibadet duadır. Efendimiz (S.A.V.) buyurdular ki: “Üç kiÅŸinin duası reddedilmez: Adil idareci, iftar edinceye kadar oruçlu ve mazlum”. (Sünen-ü’l- Beyhaki). Bu müjde hadisini defalarca okuyalım. Düşünüp tekrar okuyalım. Kim bilir tam kabul olunacak vakitlerde ne dualar kaçırdık! Ä°ftar saatleri, tekrarı olmayan fırsatlardır. Sahur yemeyi esnasında, iftar saatlerinde tam dua halinde bulunuyoruz. Mâlâyâni ile heba etmemiz asla doÄŸru olmaz. DUANIN CÄ°MRÄ°LERI OLDUK.Dualarımız kelimelerle, bazen harflerle sayılacak kadar daraldı. Halbuki Rabbimiz, açılmış eller, nemli gözler arıyor. Dili ne olursa olsun, müminin duası silahıdır. Bilhassa ÅŸu zamanda! Zaten baÅŸka neyimiz kaldı ki! Rabbim! Rabbim! demenin zevkine ermeliyiz. Dua apayrı bir ibadettir, biz onun neresindeyiz?
NASIL ORUÇ TUTALIM ?
*Önce Sahurdan BaÅŸlayalım:Sahurdan baÅŸlayan bir farklılıkla oruç tutalım. Peygamber (S.A.V.) efendimiz: Sahur yemeÄŸinde bereket olduÄŸunu; ehli kitabın orucu ile bizim orucumuz arasında sahur yemenin fark olarak bulunduÄŸunu; meleklerin sahur sofrasındakilere dua ettiÄŸini haber vermiÅŸtir. Ä°ftar sofrasındaki bolluk ve farklılığı sahur sofrasına da taşımamız gerekmektedir. Oruca yeni baÅŸlayanların bu konuda teÅŸvikine yönelik gayretler içinde olmalıyız. Ebu Davud ve Nesai’ nin rivayet ettiÄŸi bir hadiste Peygamber Efendimiz (S.A.V.), Irbad b. Sariye isimli sahabiyi sahur yemeyine davet edip, “bereketli sofraya gel” dediÄŸi rivayet edilmektedir. Sahur yemeÄŸi, iftar yemeÄŸinin aksine bol olmalıdır. Hadisi ÅŸerifler, sahurda bolca yemeyi emir buyuruyor. Sahur sofrası, fecre yakın vakte kadar geciktirilmelidir. Bu da ayri bir sünnettir. Ä°ftar, aksam namazı vakti girer girmez hemen yapılmalı, sahur ise son vaktine kadar geciktirilmelidir. Sahur sofraları, zikir ve tefekkürle bereketlendirilmelidir. Allah Teala’nin nimetleri ve ramazan ayının gerekleri üzerinde tefekkür ve konuÅŸmalar uygun düşen amellerdendir. Sahur yemeÄŸi için kalkanlar, o saatte Allah Teala’ nın kullarından taleplerini beklediÄŸini de unutmamalıdır. Nafile namazın ve zikrin, Kur’an okumanın en feyizli sayıldığı zaman dilimi, saniyeleri hesaplanarak deÄŸerlendirilmelidir.
*Ä°ftar için hareket ve heyecan içinde olmak gerekir: Bu ümmetin, iftara acele ettiÄŸi sürece hayırda olduÄŸu Peygamber (S.A.V.) efendimizin verdigi haberlerdendir. Bu yapılan ibadeti ciddiye almanın göstergesidir. Soframızda tabaklara uzanan el sayısı arttıkça bereketin de artacağını unutmayalım. Besmele ile baÅŸlayıp, iftara mahsus duayı okumamız soframızın önemli âdabındandır. Bu yaptıklarımızı, bizi izleyen yavrularımzı eÄŸitecek ÅŸekilde sesli ve gerekiyorsa tekrarlayarak yapmaya gayret edelim. Ä°sraf Rabbimizin yasak ettiÄŸi iÅŸlerdendir. Hele Ramazan ayı gibi her iÅŸimizi Allah Teala’ nın rızasını kazanmak için yapmaya çalıştığımız bir ayda oburluk ve ardında gelen israfı… Rabbimizin nimetlerini asla zayi etmemeliyiz. Ä°ftarda sünnet olan az yemektir. Asıl yeme ihtiyacımızı sahura saklamalıyız, Yediklerimiz de gözümüzün deÄŸil midemizin doyacağı ÅŸeyler olmalıdır. Ä°ftar sofrası Rabbimize yakınlığımızın en çok arttığı anlardan birisidir. Dualarımızın makbul olacağı anlardan biri iftar ettiÄŸimiz saatlerdir. Hamd ve şükrümüzü sık sık tekrar ederek ve Rabbimizin razı olmayacağı söz ve davranışlardan kaçınarak, o anı Allah’ın rızasını kazanmak için iyi bir fırsata dönüştürelim. Kendimize, aile efradımıza, ve bütün Ãœmmet-i Muhammed’e özellikle de darboÄŸaz yaÅŸayan mümin kardeÅŸlerimize çok samimi ve israrlı dualar yapalım. Rabbimiz’in nimetleri ile iftar ettikten sonra akÅŸam namazını hiç geciktirmeden eda etmemiz o anki en önemli vazifemizdir. Mümkünse ev halkının da katılacağı bir cemaatle namazı eda etmek, ecir üstüne ecir getirecektir.
* Soframızda Allah’ın rahmetini celbedecek kimseler bulunsun. Salih müttaki bir kimse, bir yetim, bir dul, gerçekten yemeÄŸe muhtaç bir miskin, hadis, fıkıh okuyan bir talebe... Bunlar misafir deÄŸil baÅŸ tacıdırlar. Resulullah (S.A.V.) efendimiz onların sayesinde rızık gördüğümüzü haber vermiÅŸtir. EÄŸer soframızda böyle biri bulunursa, onun bulunuÅŸu ile bizim minnettar olmamız gerektiÄŸini unutmayalım. Ona hizmette ailece yarışalım. Hanımlar da kendi hemcinsleri arasından böylelerini bulup, beraberce iftar etsinler, o zaman da erkekler onların hizmetini hazırlasın. Büyük bir yarıştayız, Meleklerle yarışıyoruz. Rabbimiz gayretimizi görüp bize ecir verecek, unutmayalım. BaÅŸa kakma gibi bir üslup sergileyerek ecrimizi heba etmeyelim. Nihayet biz ona, bir tabak yemek kazandırdık; o ise bize, Rabbimiz’in rızası gibi deÄŸer biçilemez bir nimet kazandırdı. Aile efradımızı, bu anlayışı benimser hale getirelim. Ä°ftar sofralarımızı, birbirimize, elimizdeki nimetleri teÅŸhir yeri olarak kullanıp, Allah’ın gazabını celb etmeyelim.
* Orucun aslı, bütün organlara eÄŸitim verilmesidir: Sadece aç kalmak oruç deÄŸildir. Yalan, iftira ve gıybet gibi dil afetleri, orucu yer bitirir. Hadis-i ÅŸerifler yalan konuÅŸan bir insanın orucunu boÅŸuboÅŸuna açlık ÅŸeklinde deÄŸerlendirmiÅŸtir. Midemiz aç iken dil ve göz gibi organlarımız da kontrol altında tutulmalıdır. Oruçlunun sinirlerine ne kadar hakim olacağı Allahu Teala’nın görmek istediÄŸi hasletlerdendir. Sevgili Peygamberimiz (S.A.V.), kendisine saldırılması halinde oruçlunun, “Ben oruçluyum, ben oruçluyum” demesini emretmistir.
* Büyük Risk: Kul Hakkı : Kul haklarından arınmadan yaptığımız ibadet ve hayırların büyük hesaplasma gününde, alacaklılarımıza verileceÄŸini bilelim. Sevgili ve güzel Peygamberimiz (S.A.V.): “Bu gerçek bir iflastır” diyor. Öyleyse helalleÅŸelim…
ÅžUNLARDAN UZAK DURALIM
Görüp duyduklarımız, uzun süre bizi etkilemekte, istesek de görüp duyduklarımızın etkisi dışında yaÅŸamakta zorlanmaktayız. Bizi; moralsiz ve umutsuz yaÅŸatmaya yönelik haber bomdardımanına en azından ramazan boyunca tavır koyabilmeliyiz. Bir ay haber izlemeyelim. Kur’an’ın haberlerine kulak ve gönül ayıralım. Uyku düzenimizde deÄŸiÅŸiklik olduÄŸu için gün boyu uyuma rehavetine düşmeyelim. DiÅŸ sıkılarak geçirilecek kadar kısa bir zamandır Ramazan. Sabredelim, sabrın sonu cennettir. Rabbim, hakkı ile Ramazan-i ÅŸerifi deÄŸerlendiren kullarının zümresine ilhak eylesin. Amin Bu vesile ile hepinize hayırlı Ramazanlar dilerim……
- Doc. Dr. Mustafa DÖNMEZ
PaylaÅŸ....
SOHBET ARA - video -mp3
Kabe Canlı izle
Yaratılış Gayesi Masaüstü Resimleri
 (islami Åžehir)
|
 (Zarif Çiçekler)
|