SON YAYINLANAN Mp3 ve Videolar | ||||||||
NAMAZDA TEKBÄ°RLERDE ELLERÄ°N KALDIRALACAÄžI Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° (ref) 62 SAHÄ°H HADÄ°S
NAMAZDA TEKBÄ°RLERDE ELLERÄ°N KALDIRALACAÄžI Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° (ref) 62 SAHÄ°H HADÄ°S.
Ebû Hanife; "hadis sahih olduğunda bilin ki benim mezhebim odur." buyurmaktadır. ( İbn'i Abidin Haşiye 1/63 / Muhammed İbrahim Ahmed Ali, el-Mezheb inde'l-Hanefiyye, Mekke, s.74.)
1. Delil : Nesai (1075): Muhammed b. el-Musenna – Ä°bn Ebi Adiy – Åžu'be – Katade – Nasr b. Asım – Malik b. Huveyris radıyallahu anh isnadıyla rivayet ediyor: ''Malik b. Huveyris radıyallahu anh Nebi sallallahu aleyhi ve sellem'in namazında rüku ettiÄŸinde, başını rükudan kaldırdığında, secde ettiÄŸinde, başını secdelerden kaldırdığında ellerini kulaklarının alt tarafına kadar kaldırdığını görmüştür.''
(Şeyh Elbani sahih olduğunu söylemiştir. El-İrva (2/67) Tamamu'l-Minneh (s.172) Nesai Sünenu'l-Kubra (1/228 no: 672) Tahavi Şerhu Muşkili'l-Asar (5110) İbn Kattan Beyanu'l-Vehm (2831) Tarhu't-Tesrib (2/405)
2. Delil : Ahmed (3/347 no:15642) Abdullah – babası – Muhammed b. Cafer – Said – Katade – Nasr b. Asım – Malik b. el-Huveyris radıyallahu anh isnadıyla rivayet ediyor: ''Malik radıyallahu anh Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in rüku etmek istediÄŸinde, başını rükudan kaldırdığında ve başını secdelerden kaldırdığında ellerini kulaklarının alt tarafına kadar kaldırdığını görmüştür.''
(Tahavi Åžerhu MuÅŸkili'l-Asar (5110) El-Ä°rva (2/67)
3. Delil : Nesai – Muhammed b. el-Musenna – Muaz b. HiÅŸam – babası – Katade – Nasr b. Asım – Malik b. el-Huveyris radıyallahu anh isnadıyla: ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem namaza baÅŸladığında...'' diyerek benzerini rivayet etti. Bunda ÅŸu ziyade vardır: ''Rüku ettiÄŸinde aynısını yaptı (ellerini kaldırdı), başını rükudan kaldırdığında aynısını yaptı, başını secdelerden kaldırdığında aynısını yaptı.''
(Nesai Sünenu'l-Kubra (1/228 no: 674) Tahavi Şerhu Muşkili'l-Asar (5110) El-İrva (2/67)
4. Delil : Nesai (1131) – Muhammed b. el-Musenna – Muaz b. HiÅŸam – babası – Katade b. Nasr b. Asım – Malik b. el-Huveyris radıyallahu anh isnadıyla: ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem namaz girerken ellerini kaldırırdı, rüku ederken, başını rükudan kaldırdığında ve başını secdelerden kaldırdığında aynısını yapardı. Yani bütün bunlarda ellerini kaldırırdı.''
5. Delil : Ahmed (5/53 no: 20556) Abdullah – babası – Affan – Hemmam – Katade – Nasr b. Asım – Malik b. el-Huveyris radıyallahu anh isnadıyla: ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem rüku ve secdelerde ellerini kulakları hizasında kaldırırdı.''
(Tahavi Åžerhu MuÅŸkili'l-Asar (5110) El-Ä°rva (2/67)
6. Delil : Nesai Meşhur Sünen'i el-Mucteba'da (no:880) ve Sünenu'l-Kubra'da (1/307 no:954): Muhammed b. El-A'lâ bize haber verdi, dedi ki: bize Halid haber verdi, dedi ki: bize Şube, Katade'den naklederek haber verdi, Katade dedi ki: Nasr b. Asım'dan işittim: o Malik b. El-Huveyris'ten rivayet etti: O Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in ashabından idi. Dedi ki: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namaz kıldığında tekbir alırken, rüku etmek istediğinde ve rükudan kalktığında ellerini kulakları hizasında kaldırırdı.''
(Şeyh Elbani hadisin isnadının sahih olduğunu söylemiştir. Yine aynı hadisi Katade'nin Nasr'dan ''haddesena'' sigasıyla rivayeti için bkz.: Taberani (19/284) Buhari Ref'ul-Yedeyn (62) Katade sem'tu sigasıyla Nasr b. Asım'dan: Ebu'l-Abbas es-Serrac Musned (1/63)
7. Delil : Ä°bn Ebi Åžeybe (1/235 no:2449) – es-Sekafi – Humeyd – Enes radıyallahu anh isnadıyla ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem ruku ve secdelerde ellerini kaldırırdı.'' Hafız el-Elbani isnadının sahih olduÄŸunu söylemiÅŸtir.
(Elbani el-Ä°rva (2/68) Ä°bn Hazm el-Muhalla (4/92) Abdulhak Ä°ÅŸbili Ahkamu'l-Kubra (2/192) Nebil Saduddin Cerrar el-Ä°ma Ä°la Zevaidi'l-Ecza (144) Mecmauz Zevaid (2. 101 . 102) Ebu Yala (3752) ricali sahih ile rivayet etmiÅŸtir. Bkz.: Musnedul Cami (394) Beyhaki (866) Arusul Ecza'da (no: 63) Suyuti Camiu'l-Ehadis'te Ä°bn Neccar'a nispetle (33/30 no: 35724) Kenzu'l-Ummal (22071)
8. Delil : Ebu Ya'la (no: 3650 diÄŸer baskı no:2752) – Ebu Bekir – Abdulvehhab es-Sekafi – Humeyd – Enes radıyallahu anh isnadıyla: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i namaza baÅŸladığında, rüku ettiÄŸinde, başını rükudan kaldırdığında ve secdelerde ellerini kaldırdığını gördüm.''
(Busayri Ä°thafu'l-Mahera (2. 154 . 155 no:1238)
9. Delil : Ziyau'l-Makdisi (2025); Ebu Ahmed Abdulvehhab b. Ali b. Ali b. Ubeydullah es-Sufi – Ä°smail b. Ahmed b. Muhammed en-Nisaburi – Abdulbaki b. Muhammed b. Galib el-Attar – Muhammed b. Abdirrahman el-Muhlis – Yahya b. Muhammed b. Sa'ad – Bundar Muhammed b. BeÅŸÅŸar – Abdulvehhab es-Sekafi – Humeyd – Enes radıyallahu anh isnadıyla: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namaza girerken, rüku ettiÄŸinde, başını rükudan kaldırdığında ve secde ettiÄŸinde ellerini kaldırırdı'' Ravileri güvenilirdir.
10. Delil : Ä°bn Ebi'l-Fevaris Fevaidu'l-Muntekat'ta; Yahya b. Muhammed (b. Sa'ad) – Bundar Muhammed b. BeÅŸÅŸar – Abdulvehhab es-Sekafi – Humeyd – Enes radıyallahu anh isnadıyla rivayet ediyor: ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem namaza girdiÄŸinde, rüku ettiÄŸinde, başını rükudan kaldırdığında ve secde ettiÄŸinde ellerini kaldırırdı.''
(Fevaidu'l-Muntekat (el yazma no: 65)
11. Delil : Taberani Mucemu'l-Evsat (9/105 no:9257) – Vasile b. el-Hasen el-Iraki – Kesir – Eyyub b. Suveyd – Muhammed b. Abdillah el-Arzemi – Katade isnadıyla: ''Enes b. Malik radıyallahu anh'e dedim ki: bize göster, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in namazı nasıldı?'' Bunun üzerine kalktı ve namaz kıldı. Her tekbirle birlikte ellerini kaldırıyordu. Namazı bitirince dedi ki: ''Ä°ÅŸte Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in namazı böyleydi.''
(Mecmauz-Zevaid (2/270)
12. Delil : Ahmed (2/132 no: 6164); Abdullah – babası – el-Hakem b. Nafi – Ä°smail b. AyyaÅŸ – Salih b. Keysan – Nafi – Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma isnadıyla: ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem namaza baÅŸlarken tekbir aldığında, rüku ettiÄŸinde ve secde ettiÄŸinde ellerini omuzları hizasına kadar kaldırırdı.''
(Hatib Tarihu BaÄŸdad (3/341)
13. Delil : Ä°bn Ebi Åžeybe (1/235 no: 2454) (Muhammed) Ä°bn Fudayl – Asım b. Kuleyb – Muharib b. Disar – Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma isnadıyla: ''Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma'yı rüku ve secdelerde ellerini kaldırırken gördüm ve ona: ''Bu nedir?'' dedim. Dedi ki: ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem iki rekatten kalktığında tekbir alır ve ellerini kaldırırdı.''
14. Delil : Taberani (11/145 no: 164) Ahmed b. Ä°brahim – Süleyman b. Abdirrahman – Mesleme b. Ali – Muhammed b. Aclan – Nafi – Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma isnadıyla rivayet ediyor: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem tekbir aldığında, rüku ettiÄŸinde ve secde ettiÄŸinde ellerini omuzları hizasında kaldırırdı.'' (Taberani dedi ki: Ä°bn Aclan'dan bunu sadece Mesleme Ömer rivayet etti.)
(Taberani Evsat (71) Iraki Tarhu't-Tesrib (2/405)
15. Delil : Taberani Mu'cemu'l-Kebir'de (11/142) ve Evsat'ta (1/18 no: 15) Ahmed b. Abdilvehhab – babası – el-Cerrah b. Melih – Ertat b. Munzir – Nafi – Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma isnadıyla: ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem rüku için tekbir aldığında ve secdeye giderken tekbir aldığında ellerini kaldırırdı.'' Bunu Ertat'tan sadece el-Cerrah rivayet etti.
16. Delil : Tahavi Åžerhu MuÅŸkili'l-Asar (5100) Ä°shak b. Ä°brahim – Nasr b. Ali el-Cehdami – Abdula'lâ b. Abdula'lâ – Ubeydullah – Nafi – Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma isnadıyla: ''Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma her iniÅŸ ve kalkışta, rükuda ve secdelerde, ayaÄŸa kalkarken ve iki secde arasındaki oturuÅŸunda ellerini kaldırıyor ve Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in de böyle yaptığını söylüyordu.''
(Ä°bn Katan Beyanu'l-Vehm (2831) Abdulhak Ä°ÅŸbili Ahkamu'l-Kubra (2/188) Iraki Takribu'l-Esanid (1/23) Tarhu't-Tesrib (2/405) Ä°bnu Kattan sahih demiÅŸtir)
17. Delil : Zehebi Mu'cem'de (s.110 no:188) der ki: Osman b. Muhammed el-Mukri'ye 698 yılında okudum – Ali b. Hibetullah – Ahmed b. Muhammed – el-Kasım b. el-Fadl –Osman b. Ahmed – Muhammed b. Ömer b. Hafs – Muhammed b. Asım – Sufyan b. Uyeyne – ez-Zuhri – Salim – babası (Abdullah Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma) isnadıyla: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i her ruku ve secde ettiÄŸinde ellerini kaldırırken gördüm.''
18. Delil : Temam Fevaid'de (2/244 no: 1641) Ebu Bekir Muhammed b. Ä°brahim b. Sehl b. Habbe b. Yahya b. Salih el-Bezzar – Ebu Bekir Ahmed b. Muhammed b. el-Velid el-Murri el-Mukri – HiÅŸam b. Ammar – Ä°smail b. AyyaÅŸ – Salih b. Keysan – el-A'rac – Ebu Hureyre radıyallahu anh isnadıyla rivayet ediyor: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namaza baÅŸladığında, rüku ettiÄŸinde, secde ettiÄŸinde ve iki secdeden kalktığında ellerini omuzları hizasında kaldırırdı.''
19. Delil : Ahmed (2/132 no: 6163) Abdullah – babası – el-Hakem b. Nafi – Ä°smail b. AyyaÅŸ – Salih b. Keysan – Abdurrahman b. el-A'rac – Ebu Hureyre radıyallahu anh isnadıyla: ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem namaza baÅŸlangıç tekbiri aldığında, rüku ettiÄŸinde ve secde ettiÄŸinde ellerini kaldırırdı.''
20. Delil : Ebu Hatim Ä°lel (1/1107 no: 291): Ä°bn Ebi Hatim - Ebu Hatim – Vehb b. Beyyan – Hafs b. Neccar – Salih b. Ebi'l-Ahdar – ez-Zuhri – Ebu Bekir b. Abdirrahman b. el-Haris isnadıyla rivayet ediyor: ''Ebu Hureyre radıyallahu anh Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in mescidinde bize namaz kıldırdı. Namaza baÅŸladığında, rüku ettiÄŸinde, başını rükudan kaldırdığında ellerini kaldırıyordu. Secdeye giderken de ellerini kaldırdı, iki rekatten kalktığında da ellerini kaldırıyordu. Selam verip bize doÄŸru döndüğünde şöyle dedi: ''İçinizde namazı Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in namazına en çok benzeyeniniz benim.''
(Neylu'l-Evtar (3/288) Darekutni el-Ä°lel)
21. Delil : Darekutni el-İlel (9/282 no: 1763) ''Ebu Seleme'nin Ebu Hureyre radıyallahu anh'den rivayet ettiği şu hadis soruldu: ''Ebu Hureyre radıyallahu anh her tekbirde ellerini kaldırırdı ve şöyle derdi: ''Şayet ellerim kesilirse kollarımı kaldırırım, kollarım kesilirse pazularımı kaldırırım.''
22. Delil : Muhammed b. Amr – Ebu Seleme'den – o da Ebu Hureyre radıyallahu anh'den bunu rivayet etmiÅŸtir. Amr b. Ali - Ä°bn Ebi Adiy'den – o Muhammed b. Amr'dan – o da Ebu Seleme'den rivayet ediyor: ''Ebu Hureyre radıyallahu anh her iniÅŸ ve kalkışta ellerini kaldırırdı ve şöyle derdi: ''Ben namazı, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in namazına en çok benzeyeninizim'' Amr b. Ali'nin bu rivayetine kimse tabi olmamıştır. Ondan baÅŸkaları Nebi sallallahu aleyhi ve sellem'in her iniÅŸ ve kalkışta tekbir aldığını rivayet etmiÅŸlerdir. Bu sahihtir.''
23. Delil : Ebu Davud (723) Ubeydullah b. Ömer b. Meysere el-CuÅŸemi – Abdulvaris b. Said – Muhammed b. Cuhade – Abdulcebbar b. Vail b. Hucr – Vail b. Alkame – Vail b. Hucr radıyallahu anh isnadıyla: ''Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ile beraber namaz kıldım, (iftitah) tekbirini aldığı zaman, ellerini kaldırırdı. Sonra elbisesine sarınır (ellerini elbisesinin içine sokarak) saÄŸ eli ile sol elini tutardı. Rükû'a varmak istediÄŸi zaman da ellerini (elbisesinden) çıkarır ve onları kaldırırdı. Başını rükû'dan kaldırmak istediÄŸi zaman da ellerini kaldırır, sonra secdeye varırdı ve yüzünü iki elleri arasına koyardı. Başını secdeden kaldırmak isteyince de aynı ÅŸekilde ellerini kaldırırdı. (Bu hal) namazı bitirinceye kadar (böyle) devam ederdi.'' Muhammed (b. Cuhâde) dedi ki: ''Ben bu durumu Hasen b. Ebî'l-Hasen'e söyledim. (O da bana şöyle) dedi: "Bu Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in namazıdır. Bunu yapan yaptı, yapmayan yapmadı."
(İbn Ebi Asım el-Ahad ve'l-Mesani (2309) Bu hadisi Ebû Dâvud, (1/723); Ahmed, (4/317); Dârekutnî, (1/291); İbn Hibban (1894) İbn Hazm, Muhallâ, (4/91); İbn Abdilberr, Temhîd, (9/227)‟de sahih bir senedle rivayet etmişlerdir.)
24. Delil : Ä°bn Asakir (62/390) Ahmed (4/317 no:18881): Abdullah b. Ahmed – Babası – Yezid – EÅŸ'as b. Suvar – Abdulcebbar b. Vail b. Hucr – babasından isnadıyla rivayet etti: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'e gittim. Benim için onun yüzünden daha sevimli bir yüz çöl Araplarında yoktu. Arkasında namaz kıldım. Her tekbir aldığında, her kalkış ve iniÅŸinde ve iki secde arasında ellerini kaldırıyordu. Sağına ve soluna selam verirdi.''
25. Delil : Taberani (17555): Ahmed b. Abdilvehhab b. Necdet el-Havti – babasından – ve – el-Huseyn b. Ä°shak et-Tüsteri – Mahmud b. Halid ed-DımeÅŸki'den – her ikisi; Suveyd b. Abdilaziz – Musa b. Ebi Kesir – Asım b. Kuleyb – babası – Vail b. Hucr radıyallahu anh isnadıyla; Vail radıyallahu anh dedi ki: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ile beraber namaz kıldım. Her tekbirde ellerini kaldırıyordu. Rüku etmek istediÄŸinde ellerini kaldırıyordu, secde etmek istediÄŸinde ellerini kaldırıyordu. TeÅŸehhüd için oturduÄŸunda iÅŸaret parmağı ile iÅŸaret ediyordu.''
26. Delil : Darekutni (1/292 no: 1131) Ahmed b. Abdillah el-Vekil – el-Hasen b. Arafe – HuÅŸeym – Husayn – el-Kadı el-Huseyn b. Ä°smail ve Osman b. Muhammed b. Cafer – Yusuf b. Musa – Cerir – Husayn b. Abdirrahman – Ä°brahim – Amr b. Murre isnadıyla dedi ki: ''Hadrami'lerin mescidinde namaz kıldık. Alkame b. Vail babasından; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i namaza baÅŸlarken, rüku ettiÄŸinde ve secde ettiÄŸinde ellerini kaldırdığını gördüğünü rivayet etti.''
27. Delil : Ä°bn Huzeyme (676): Muhammed b. Yahya – Vehb b. Cerir – Åžu'be – Asım b. Kuleyb – babası – Vail b. Hucr el-Hadrami radıyallahu anh isnadıyla: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem tekbir aldığında, rüku ettiÄŸinde, başını rükudan kaldırdığında ve secde ettiÄŸinde ellerini kaldırırdı...''
28. Delil : Ramehurmuzi Muhaddisu'l-Fasl (521): Cafer b. Ahmed b. Sinan el-Vasıti – Muhammed b. Halid b. Abdillah – babası – Husayn b. Abdirrahman – Amr b. Murre – Alkame b. Vail b. Hucr – babası isnadıyla ''O Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i kalktığında ve oturduÄŸunda ellerini kaldırken görmüş.''
29. Delil : Ä°bn Ebi Åžeybe (1/234 no: 2441) Ä°bn Ä°dris – Asım b. Kuleyb – babası – Vail b. Hucr radıyallahu anh'den: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i her iniÅŸ ve kalkışta ellerini kaldırırken gördüm.''
30. Delil : Ä°trafu'l-Musnedi'l-Muteali (5/447 no: 7523) Ebu Davud ve Nesai; Yezid – EÅŸ'as b. Suvar – Abdulcebbar b. Vail - Babası yoluyla ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem her tekbir aldığında, kalkışında ve iki secdeye giderken ellerini kaldırırdı.''
(Mizzi Tuhfetu'l-EÅŸraf (9/83 no: 11759)
31. Delil : Ebu Davud (740) Kuteybe b. Said ve Muhammed b. Eban el-Ma'ni - en-Nadr b. Kesir es-Sa'dî isnadıyla demiştir ki: ''Abdullah b. Tâvûs Hayf mescidinde yanımda namaz kıldı. İlk secdeyi yapıp da başını kaldırdığında ellerini yüzü hizasına kadar kaldırdı. Bu davranışı uygun görmediğim için Vüheyb b. Hâlid'e haber verdim. Vüheyb de ona "İşittiğime göre sen namazda hiç kimseden görmediğim bir şey yapıyormuşsun" dedi. Bunun üzerine Abdullah da şöyle cevap verdi: "Ben babamı o işi yaparken gördüm de babam şöyle dedi: Ben İbn Abbâs'ın böyle yaptığını gördüm ve o'nun, "Bunu Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem böyle yapardı" dediğinden başka bir şey de bilmiyorum.
(Ebu Ya'la (2643) Nesai (1134) Dulabi el-Kuna (1/198) Ä°bn Hazm el-Muhalla (4/92) Åžeyh Elbani sahih demiÅŸtir.)
32. Delil : Taberani (10774): Ali b. Said er-Razi – Eyyub b. Muhammed es-Salihi – Ömer b. Rabah'tan ve; El-Huseyn b. Ä°shak et-Tusteri – Ebu'r-Rebi ez-Zahrani – Ömer b. Rabah – Ä°bn Tavus – babası – Ä°bn Abbas radıyallahu anhuma isnadıyla: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ellerini her rekatta kaldırırdı.'' Es-Salihi dedi ki: ''Her tekbirde''
33. Delil : Ä°bn Mace (865): Eyyub b. Muhammed el-HaÅŸimi – Ömer b. Rabah – Abdullah b. Tavus – babası – Ä°bn Abbas radıyallahu anhuma isnadıyla: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ellerini her tekbirde kaldırırdı.'' Åžeyh Elbani hadisin sahih olduÄŸunu söylemiÅŸtir.
34. Delil : Ä°bn Mace (861): HiÅŸam b. Ammar – Rifde b. Kudaa el-Gassani – el-Evzai – Abdullah b.Ubeyd b. Umeyr – babası – dedesi Umeyr b. Habib isnadıyla: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem farz namazda her tekbirle beraber ellerini kaldırırdı.'' Åžeyh Elbani sahih demiÅŸtir.
35. Delil : Ensabu'l-EÅŸraf'ta (3/48): HiÅŸam b. Ammar – birisi – el-Evzai – Abdullah b. Ubeydullah b. Umeyr el-Leysi – babasından – o da dedesinden: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem farz namazda her tekbirle beraber ellerini de kaldırırdı.''
36. Delil : Ahmed (3/310) – Nasr b. Bab - Haccac – ez-Zeyyâl b. Harmele isnadıyla: ''Câbir b. Abdullah el-Ensârî radıyallahu anhuma'ya: ''(Hudeybiye'de Rasûlüllâh sallallahu aleyhi ve sellem'e) aÄŸaç altında biat ettiÄŸinizde kaç kiÅŸiydiniz?'' diye sordum. ''Bin dört yüz kiÅŸiydik ve Rasûlüllâh sallallahu aleyhi ve sellem namazın her tekbirinde ellerini kaldırırdı'' dedi.''
(Heysemî, Mecma'u'z-Zevâ'id (2/101 no: 2583)'de rivayet etmiştir. Heysemî şöyle demiştir: 'Ben derim ki elleri kaldırmakla alakalı kısmı hariç hadis sahihte geçmiştir. Bu şekliyle ise hadisi Ahmed b. Hanbel rivayet etmiş olup senedinde ismi geçen Haccâc b. Ertât ihtilaflıdır.'' İbn Hacer İtrafu'l-Musned (2/12 no:1435) Heysemi Gayetu'l-Maksad (1/996)
37. Delil : Ebu Davud (744) el-Hasen b. Ali – Süleyman b. Davud el-HaÅŸimi – Abdurrahman b. Ebi Zinad – Musa b. Ukbe – Abdullah b. el-Fadl b. Rebia b. el-Haris b. Abdilmuttalib – Abdurrahman b. el-A'rac – Ubeydullah b. Ebi Rafi - Ali b. Ebî Tâlib radıyallahu anh'den; ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem farz namazlara kalktığı zaman tekbir alır ve ellerini omuzları hizasına kadar kaldırırdı. Okumayı bitirip rükû'a varmak istediÄŸi zaman da aynısını yapardı. Rükû'dan kalktığı zaman da yine tekbir alırdı. Namazda otururken hiç bir zaman ellerini kaldırmazdı. Ä°ki secdeden kalkarken de aynı ÅŸekilde ellerini kaldırır ve tekbir getirirdi.'' Åžeyh Elbani sahih olduÄŸunu belirtmiÅŸtir. Åžuayb el-Arnaut: ''Hasen'' dedi.
(Ä°bn Huzeyme (561) Ä°bn Mace (864) Tirmizi (3345) Ahmed (1/93 no: 717) Darekutni (1119)
38. Delil : Ahmed (1/255 no: 2308) Ebu Davud (739) Abdullah b. Ahmed – Ahmed b. Hanbel – Kuteybe b. Said – Ä°bn Lehia – Ä°bn Hubeyre - Meymun el-Mekkî'den: ''Abdullah b. Zubeyr radıyallahu anhuma'nın kendilerine namaz kıldırırken elleriyle iÅŸaret ettiÄŸini gördüğünü (haber verdi). Namaza baÅŸladığında, rükû ettiÄŸinde, secde ettiÄŸinde ve kıyama kalkacağında da kalkarak elleriyle iÅŸaret ediyordu. Ve ben hemen Ä°bn Abbâs radıyallahu anhu'nin yanına gittim ve ona dedim ki: ''Ben, Ä°bn Zubeyr radıyallahu anhu bir namaz kıldı ki hiç kimseyi namaz kılarken yapar görmediÄŸim ÅŸeyleri yaparken gördüm.'' O yapmış olduÄŸu iÅŸaretleri Abdullah b. Abbâs radıyallahu anhuma'ya gösterdim. Bana: ''EÄŸer Rasûlüllâh sallallahu aleyhi ve sellem'in namazını görmek istiyorsan Ä°bn Zubeyr radıyallahu anhu'in namazına iktida et'' dedi.''
(Taberânî, Kebîr, (11273)'de rivayet etmişlerdir. Senedi sahihtir. Ahmed Muhammed Şakir hasen demiştir. Elbânî, Sahîhu Ebû Dâvud, (739)'da sahih demiştir)
39. Delil : Abdurrazzak (2/69 no:2525) Ä°bn Munzir Evsat (1338): Ä°bn Cureyc – Hasen b. Muslim – Tavus isnadıyla: ''Tavus'a namazda elleri kaldırmak sorulunca dedi ki: ''Abdullah, Abdullah ve Abdullah namazda ellerini kaldırıyorlardı.'' Yani Ä°bn Ömer, Ä°bn Abbas ve Ä°bn Zübeyr.''
40. Delil : Ä°bn Asakir (22/24) - Ebu Talib Ali b. Abdirrahman es-Suri – Ebu'l-Hasen Ali b. el-Hasen el-Hul'î – Ebu Muhammed b. Nehhas - Ebu Said Ä°bnu'l-A'rabi Mucem (1223): Temim - el- Hasen b. Kaz'a – el-Haris b. Ebi'z-Zübeyr (Nevfeli'lerin azatlısı) – Ä°smail b. Kays – Ebu Hazım isnadıyla: ''Sehl b. Sad es-Saidi'yi Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in bin ashabı arasında gördüm. Ellerini her iniÅŸ ve kalkışta ellerini kaldırıyordu.''
41. Delil : Ä°bn Ebi Åžeybe (1/271 no: 2811) Veki – Hammad b. Seleme – Yahya b. Ebi Ä°shak – Enes radıyallahu anh isnadıyla: ''Enes radıyallahu anh iki secde arasında ellerini kaldırırdı.''
42. Delil : Ä°bn Ebi Åžeybe (1/271 no: 2812) Ebu Usame – Ubeydullah – Nafi – Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma isnadıyla: ''Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma başını ilk secdeden kaldırdığında ellerini kaldırırdı.''
42. Delil : Humeydi (644): el-Velid b. Muslim – Zeyd b. Vakıd – Nafi – Abdullah b. Ömer radıyallahu anhuma isnadıyla: ''Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma her iniÅŸ ve kalkışta ellerini kaldırmadan namaz kılan birini gördüğü zaman ellerini kaldırana kadar taÅŸlardı.''
(Darekutni (1/290 no: 1128) es-Sehmi Tarihu Cürcan (s.476 no: 952)
43. Delil : Ä°bn Hazm el-Muhalla'da (4/92): Yunus b. Abdillah – Ahmed b. Abdillah b. Abdirrahim – Ahmed b. Halid – Muhammed b. Abdisselam el-HuÅŸeni – Muhammed b. BeÅŸÅŸar – Abdulvehhab b. Abdilmecid es-Sekafi – Ubeydullah b. Ömer – Nafi – Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma isnadıyla rivayet ediyor: ''Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma namaza baÅŸladığında, rüku ettiÄŸinde, semiallahu limen hamideh dediÄŸinde, secde ettiÄŸinde ve iki rekat arasında ellerini göğsü hizasına kadar kaldırırdı.''
44. Delil : Ä°bn Ebi'l-Fevaris, Fevaidu'l-Muntekat Min Hadisi Ebi Tahir adlı el yazma cüzünde rivayet ediyor: Abdullah (b. Muhammed b. Abdilaziz el-Begavi) – Abdulcebbar (b. Asım Ebu Talib en-Nesai) – Ubeydullah (b. Amr er-Rakkî) – Abdulkerim el-Cezeri – Nafi – Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma isnadıyla: ''Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma namaza baÅŸladığı zaman tekbir alır ve ellerini kaldırırdı. Rüku etmek istediÄŸinde ellerini kaldırır ve tekbir alırdı. Başını rükudan kaldırdığında ve secde etmek istediÄŸinde tekbir alır ve ellerini kaldırırdı.''
(Fevaidu'l-Muntekat (el yazma no: 10)
45. Delil : Ebu Ali Åžazan, el yazma Hadis cüzünde; Muhammed (b. Ä°sa b. Hayyan) – Muhammed b. El-Fadl (b. Atiyye) – babası – Salim – Nafi isnadıyla rivayet ediyor: ''Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma namaza baÅŸladığında, rüku ettiÄŸinde ve secdelerinde ellerini kaldırırdı.''
(El-Cuz'u Samin Min Eczai Ebi Ali Åžazan (el yazma no: 53)
46. Delil : Darekutni el-İlel (9/282 no: 1763) ''Ebu Seleme'den rivayet ediyor: ''Ebu Hureyre radıyallahu anh her tekbirde ellerini kaldırırdı ve şöyle derdi: ''Şayet ellerim kesilirse kollarımı kaldırırım, kollarım kesilirse pazularımı kaldırırım.''
47. Delil : Ä°bn Ebi'l-Fevaris el yazma Fevaidu'l-Muntekat'ta; Yahya (b. Muhammed b. Sa'ad – Amr b. Ali (el-Fellas) – (Muhammed b. Ä°brahim ) Ä°bn Ebi Adiy – Muhammed b. Amr – Ebu Seleme – Ebu Hureyre radıyallahu anh isnadıyla rivayet ediyor: Ebu Hureyre radıyallahu anh her eÄŸiliÅŸ ve kalkışta ellerini kaldırıyor ve şöyle diyordu: ''Namazı Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in namazına en çok benzeyeniniz benim''
48. Delil : Ebu Davud (740) Kuteybe b. Said ve Muhammed b. Eban el-Ma'ni - en-Nadr b. Kesir es-Sa'dî isnadıyla demiştir ki: ''Abdullah b. Tâvûs Hayf mescidinde yanımda namaz kıldı. İlk secdeyi yapıp da başını kaldırdığında ellerini yüzü hizasına kadar kaldırdı. Bu davranışı uygun görmediğim için Vüheyb b. Hâlid'e haber verdim. Vüheyb de ona "İşittiğime göre sen namazda hiç kimseden görmediğim bir şey yapıyormuşsun" dedi. Bunun üzerine Abdullah da şöyle cevap verdi: "Ben babamı o işi yaparken gördüm de babam şöyle dedi: Ben İbn Abbâs'ın böyle yaptığını gördüm ve o'nun, "Bunu Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem böyle yapardı" dediğinden başka bir şey de bilmiyorum.
(Ebu Ya'la (2643) Dulabi el-Kuna (1/198) Ä°bn Hazm el-Muhalla (4/92)
49. Delil : İbn Hacer Telhisu'l-Habir (1/433) İbn Asakir, Tarihinde Ebu Seleme el-A'rac tarikinden rivayet ediyor: ''Kendilerine yetiştiğim insanların hepsi her iniş ve kalkışta ellerini kaldırıyorlardı.''
(El-Ayni Åžerhu Suneni Ebi Davud (3/297) Neylu'l-Evtar (2/188)
50. Delil : Ä°bn Ebi Åžeybe (1/271 no: 2813) Ä°bn Uleyye – Eyyub isnadıyla: ''Nafi ve Tavus'u iki secde arasında ellerini kaldırırken gördüm.''
51. Delil : Ä°bn Hazm el-Muhalla (4/92): Muhammed b. Said b. Nebat – Abdullah b. Muhammed b. Ali el-Baci – Ahmed b. Halid – el-Hasen b. Ahmed – Muhammed b. Ubeyd b. Hassab – Hammad b. Zeyd – Eyyub es-Sahtiyani isnadıyla: ''Tavus ve Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma'nın azatlısı Nafi'nin ellerini iki secde arasında kaldırdıklarını gördüm.'' Hammad b. Zeyd dedi ki: ''Eyyub da böyle yapardı.''
52. Delil : Ä°bn Ebi Åžeybe (1/235 no: 2450): Muaz b. Muaz – EÅŸ'as – el-Hasen el-Basri isnadıyla: ''Hasen el-Basri radıyallahu anh rüku ve secdelerde ellerini kaldırırdı.''
53. Delil : Ä°bn Ebi Åžeybe (1/271 no: 2814) Yezid b. Harun – EÅŸ'as isnadıyla: el-Hasen ve Ä°bn Sirin iki secde arasında ellerini kaldırırlardı.''
54. Delil : İbn Ebi Şeybe (1/271 no: 2815) İbn Uleyye dedi ki: ''Eyyub'u iki secde arasında ellerini kaldırırken gördüm.''
55. Delil : Buhari Ref'ul-Yedeyn'de (65) Ömer b. Yunus yoluyla İkrime b. Ammar'dan rivayet ediyor: İkrime dedi ki: ''el-Kasım (b. Muhammed)'i, Tavus'u, Mekhul'ü, Abdullah b. Dinar'ı ve Salim'i namaza durdukları zaman rükuda ve secdelerde ellerini kaldırırken gördüm.''
56. Delil : Ä°bnu'l-A'rabi Mucem (1945): Rifaa el-Adevi – Abdullah b. Harb el-Leysi'den: Mu'temir b. Süleyman'ı şöyle derken iÅŸittim, dedi ki: Babamı şöyle derken iÅŸittim: ''Enes radıyallahu anh'ı şöyle derken iÅŸittim: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in kıldığı namaz ÅŸekline uyup uymamanıza aldırmıyorum!'' babam dedi ki: ''Enes radıyallahu anh'ın kıldığı namaz ÅŸekline uyup uymadığınıza aldırmıyorum!'' Mu'temir dedi ki: ''Babamın kıldığı namaz ÅŸeklinde uyup uymadığınıza aldırmıyorum.'' Abdullah b. Harb dedi ki: ''Mu'temir bize namaz kıldırdı. Tekbir aldığı zaman her iniÅŸ ve kalkışta ve iki rekat arasında ellerini kaldırdı.''
57. Delil : Tahavi Åžerhu MuÅŸkil'il Asar (5103): Ä°bn Ebi Davud – Süleyman b. Harb – Vehb b. Cerir isnadıyla: ''Hammad b. Zeyd iki secde arasında ellerini kaldırırdı.''
58. Delil : Abdurrazzak (3/469 no:6359): Ä°bn Uyeyne – Ä°smail b. Ebi Halid – Kays b. Ebi Hazım isnadıyla: ''Kays b. Ebi Hazım bütün tekbirlerde ellerini kaldırırdı.''
59. Delil : Buhari Rafu'l-Yedeyn'de (64) Veki – er-Rebi b. Subeyh'den: ''el-Hasen, Mucahid, Ata, Tavus, Kays b. Sad ve el-Hasen b. Muslim rüku ettiklerinde ve secde ettiklerinde ellerini kaldırırlarken gördüm.'' Abdurrahman b. Mehdi dedi ki: ''Bu sünnettendir.''
60. Delil : Abdurrazzak (2/71 no: 2527) Buhari Reful Yedeyn (26): Abdurrazzak – Ä°bn Curayc isnadıyla: ''Ata'ya dedim ki: ''Namaza baÅŸlarken, rüku ederken, başını ilk secdeden kaldırırken, ikincisinden kaldırırken ve üçüncü rekate doÄŸrulurken ellerini mi kaldırıyorsun?'' ''Evet'' dedi. Dedim ki: ''BaÅŸlangıç tekbirinde ellerin daha sonrakilerden daha üstün olduÄŸu sana ulaÅŸtı mı?'' ''Hayır'' dedi. ''Eller kulakların arkasına mı kaldırılır?'' dedim ''Hayır. Osman'dan bana ellerini kulaklarının arkasına kaldırdığı ulaÅŸtı.''
(Ä°bn Hazm el-Muhalla (4/92)
61. Delil : Ebu Davud (740) Kuteybe b. Said ve Muhammed b. Eban el-Ma'ni - en-Nadr b. Kesir es-Sa'dî isnadıyla demiştir ki: ''Abdullah b. Tâvûs Hayf mescidinde yanımda namaz kıldı. İlk secdeyi yapıp da başını kaldırdığında ellerini yüzü hizasına kadar kaldırdı. Bu davranışı uygun görmediğim için Vüheyb b. Hâlid'e haber verdim. Vüheyb de ona "İşittiğime göre sen namazda hiç kimseden görmediğim bir şey yapıyormuşsun" dedi. Bunun üzerine Abdullah da şöyle cevap verdi: "Ben babamı o işi yaparken gördüm de babam şöyle dedi: Ben İbn Abbâs'ın böyle yaptığını gördüm ve o'nun, "Bunu Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem böyle yapardı" dediğinden başka bir şey de bilmiyorum.
(Ebu Ya'la (2643) Nesai (1134) Dulabi el-Kuna (1/198) Ä°bn Hazm el-Muhalla (4/92) Elbani Sahih demiÅŸtir.)
62. Delil : Ensabul Eşraf (4/311): Ebu Numeyle dedi ki: Cabir b. Talha el-Yâmi, Haccac'ın Kufe halifesi olan el-Mugira b. Abdillah b. Ebi Akil ile namaz kıldı. Her tekbirde ellerini kaldırdılar. Cabir, İbrahim'e gelip bunu haber verdi. Dedi ki: ''İsabet etmiş, güzel yapmış.''
DÄ°ÄžER ULEMADAN GELENLER
Humeydi, Cezvetu'l-Muktebis (1/88): Muhammed b. Ali b. Ahmed – el-Kinani – Ahmed b. Halil – Halid b. Sa'd – Abdullah b. Muhammed b. Ebi Velid (huÅŸu sahiplerinden idi) dedi ki: ''Ebu'l-Hasen Ahmed b. Abdillah b. Salih el-Kufi'yi her iniÅŸ ve kalkışta ellerini kaldırırken gördüm.'' Abdullah dedi ki: ''Bana Ahmed b. Abdillah b. Salih dedi ki: ''Muhammed b. Abdillah b. Temir, Ahmed b. Hanbel ve Ali b. el-Medini'yi ellerini kaldırırlarken gördüm.'' Denildi ki: Abdullah b. Ebi'l-Velid bunu dedesine nisbet etmiÅŸtir.''
İbn Receb Fethu'l-Bari'de (5/166) Ahmed b. Esram el-Muzeni'den rivayet ediyor: ''Ahmed (b. Hanbel)'i her iniş ve kalkışta ellerini kaldırırken gördüm.''
(İbnu'l-Kayyım, Bedâ'iu'l-Fevâi'd, (4/89)'da rivayet etmiştir.)
Buhari Rafu'l-Yedeyn'de (64) Veki – er-Rebi b. Subeyh'den: ''el-Hasen, Mucahid, Ata, Tavus, Kasy b. Sad ve el-Hasen b. Muslim rüku ettiklerinde ve secde ettiklerinde ellerini kaldırırlarken gördüm.'' Abdurrahman b. Mehdi dedi ki: ''Bu sünnettendir.''
Es-Sehavî, Fethu'l-Mugis'te (s.323) naklediyor: ''Hadis yazanlardan biri Ä°bn Mehdi'nin yanında namaz kıldı ve ellerini kaldırmadı. Selam verince Ä°bn Mehdi ona şöyle dedi: ''Sen Ä°bn Uyeyne – Zuhri – Salim – babası (ibn Ömer) yoluyla gelen: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem her tekbirle birlikte ellerini kaldırırdı'' hadisini yazmamış mıydın?'' adam: ''Evet'' dedi. Bunun üzerine Ä°bn Mehdi şöyle dedi: ''Bunu terk ettiÄŸin ve amel etmediÄŸin halde rabbinle karşılaÅŸtığın zaman ne diyeceksin?''
Hafız Iraki Tarhu't-Tesrib'de (2/422) diyor ki: ''...Diğerleri her iniş ve kalkışta elleri kaldırmayı sahih görerek tutundular ve dediler ki: ''Bu ispat edendir ve nefyedenden önceliklidir. İbn Hazm ez-Zahiri de böyle demiş ve her iniş ve kalkışta elleri kaldırma hadislerinin mütevatir olup kesin bilgi ifade ettiğini belirtmiştir. Bu mezheb İbn Ömer, İbn Abbas, el-Hasen el-Basri, Tavus ve oğlu Abdullah, İbn Ömer'in azatlısı Nafi, Eyyub es-Sahtiyani, Ata b. Ebi Rabah, ashabımızdan İbnu'l-Munzir, Ebu Ali et-Taberi, ki bu Malik ve Şafii'nin de görüşüdür. İbn Huveyzimendad bunu Malik'ten her iniş ve kalkışta eller kaldırılır şeklinde rivayet etmiştir. sonrakilerden el-Buveyti her iniş ve kalkışta ellerinini kaldırırdı.* İbn Ebi Şeybe iki secde arasında el kaldırmayı Enes, el-Hasen ve İbn Sirin'den rivayet etmiştir.
*(Ä°bn Hacer Fethu'l-Bari (2/223)
Şevkani Neylu'l-Evtar'da (3/288) der ki: Secdelerde el kaldırmanın müstehap olduğu görüşünü Şafiilerden Ebu Bekir b. el-Munzir ve Ebu Ali et-Taberi ile bazı hadis ehli tercih etmişlerdir.
Iraki, Tarhu't-Tesrib'de (2/422) dedi ki: ''İbn Hazm ve İbn Katan her iniş ve kalkışta elleri kaldırma hadislerini sahih görmüşlerdir.''
(Bkz.: Ä°bn Katan Beyanu'l-Vehm (2831)
İbn Rüşd, el-Kavâ'id, adlı eserinde şöyle demektedir: ''Ulemadan bazıları secdelerde dahi elleri kaldırmak vaciptir demişlerdir.''
(Müslim Şerhi, (4/89)
Humeydi Cezvetu'l-Muktebis (1/51): Halid dedi ki: Ahmed b. Ömer İlbira şehrinde bize namaz kıldırdı. O hatiplerdendi. Her iniş ve kalkışta ellerini kaldırdığını gördüm. Bana haber verdi ki ''Mısır''da Abdurrahman b. Abdillah b. el-Hakem'in her eğiliş ve kalkışta ellerini kaldırdığını gördüm.'' Kardeşi Muhammed yanında namaz kılıyordu. Bazen ellerini kaldırıyor, bazen kaldırmıyordu. Bunu konuşunca; ''Ben unutuyorum'' dedi.
(Ed-Dubbî, Bugyetu'l-Multemis (s.85)
Humeydi, Cezvetu'l-Muktebis (1/63): Ebu Muhammed el-Hafız – Abdurrahman el-Kinani – Ahmed b. Halil – Halid b. Sad – Eslem b. Abdilaziz b. HaÅŸim el-Kadı ve Ahmed b. Halid ve Muhammed b. Kasım b. Muhammed dediler ki: ''Bakî b. Mahled, Muhammed b. Abdisselam el-HuÅŸeni ve Kasım b. Muhammed'in namazda her eÄŸiliÅŸ ve kalkışta ellerini kaldırdıklarını gördük.'' Eslem bana dedi ki: ''el-Muzeni ve Rabi b. Süleyman namazda her eÄŸiliÅŸ ve kalkışta ellerini kaldırırlardı.''
İmam Ebu Cafer et-Tahavi Şerhu Meani'l-Asar'da (1331 Terc.: 2/42) konuyla ilgili nakillerden sonra meseleyi özetlerken, rükuya giderken, rükudan kalkışta ve iki secde arasında el kaldırmanın namazın sünnetlerinden olduğunu kabul etmiş, bunun aynı zamanda Ebu Hanife, Ebu Yusuf ve Muhammed'in de görüşü olduğunu söylemiştir.
Es-Sem'anî el-Ensab'da (3/165, 166) naklediyor: Ebu'l-Velid el-Fakih dedi ki: ''Ebu Bekir el-Carudi'nin meclisinde idik. Ebu'l-Abbas el-Kevkebî girdiğinde ona dedi ki: ''Ey Ebu'l-Abbas, buraya gel'' o da: ''İkindi namazını kılacağım'' dedi. Namazı bitirince el-Carudi ona şöyle dedi: ''Bizim şiarımız namazda elleri kaldırmaktır. Ya ellerini kaldırırsın ya da bizimle arkadaşlık etmezsin.''
Namazda Elleri Kaldırmanın Sevabı
Ebu Osman el-Buhayri, Fevaidu'l-Muhrice'de (el yazma, hadis no:105): Ebu Muhammed Abdullah b. Ahmed er-Rumi – Ebu Nuaym Abdulmelik b. Muhammed – Ali b. Abdirrahman b. El-Mugira Allan – Abdullah b. Salih – Abdullah b. Lehîa – Abdullah b. Hubeyra – Ebu Mus'ab el-Amiri – Ukbe b. Amir radıyallahu anh isnadıyla rivayet ediyor: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in şöyle buyurduÄŸunu iÅŸittim: ''KiÅŸinin namazında yaptığı iÅŸaretten dolayı on hasene yazılır. Her parmak için bir hasene vardır.''
Taberani; BiÅŸr b. Musa – Ebu Abdirrahman el-Mukri – Ä°bn Lehia – Ä°bn Hubeyra – Ebu Mus'ab MiÅŸrah b. Hâ'ân el-Meafiri – Ukbe b. Amir el-Cuheni radıyallahu anh isnadıyla, Ukbe'nin şöyle dediÄŸini rivayet eder: ''Şüphesiz kiÅŸinin namazda eliyle her iÅŸaretinden dolayı her parmağı için bir hasene veya bir derece yazılır.''
(Taberani (17/297) hasen bir isnad ile rivayet etmiştir: Mecmau'z-Zevaid (2/103) Elbani Aslu Sıfatis's-Salati'n-Nebi (2/613) Elbani Sahiha (3286) Suyuti de Tenviru'l-Havalik'te (1/89) hasen demiştir.)
Ukbe b. Amir radıyallahu anh namazda ellerini kaldıran kimse hakkında şöyle dediğini rivayet etmişlerdir: ''Her işaretinden dolayı ona her parmak için on hasene vardır.''
(Deylemi (9011) Ä°bn Hacer Telhisu'l-Habir'de (1/433) Ä°bn Receb Fethu'l-Bari'de (5/166) Ä°bn Abdilberr el-Ä°stizkar (1/407) ve et-Temhid'de (9/225) Beyhaki Marife'de (839)
El-İstizkar (1/407 no: 140) Telhisu'l-Habir (1/433) İbn Receb Fethu'l-Bari (5/166), Ömer b. Abdilaziz'in şöyle dediğini rivayet etmişlerdir: ''Bizler elleri kaldırmayı terk edenleri te'dip ederdik''
El-İstizkar (1/407 no: 140) Telhisu'l-Habir (1/433) Buhari Rafu'l-Yedeyn (39) Muhammed b. Sirin dedi ki: ''Elleri kaldırmak namazın tamamındandır''
Telhisu'l-Habir (1/433) Buhari Rafu'l-Yedeyn (37) Said b. Cübeyr dedi ki: ''Namazda elleri kaldırmak namazın ziynetidir.''
Tarhu't-Tesrib (2/419) İbn Abdilberr el-İstizkar (1/407) et-Temhid (9/225) İbn Ömer radıyallahu anhuma dedi ki: ''Her şeyin bir ziyneti vardır. Tekbir ve tekbirlerde elleri kaldırmak da namazın ziynetidir''
İbn Receb Fethu'l-Bari (5/166) Ebu musa el-Medini rivayet ediyor: Hammad b. Zeyd'e namazda elleri kaldırmanın anlamı soruldu. Dedi ki: ''O Allah'ın yüceltilmesindendir.''
İbn Receb Fethu'l-Bari (5/166) Beyhaki Menakıbu'ş-Şafii'de rivayet ediyor: eş-Şafii dedi ki: ''Namazda elleri Allah'ın celaline tazim için, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in sünnetine ittiba ederek ve Allah'ın sevabını ümid ederek kaldırıyorum.''
Ebû Hanife; "hadis sahih olduğunda bilin ki benim mezhebim odur." buyurmaktadır. ( İbn'i Abidin Haşiye 1/63 / Muhammed İbrahim Ahmed Ali, el-Mezheb inde'l-Hanefiyye, Mekke, s.74.)
1. Delil : Nesai (1075): Muhammed b. el-Musenna – Ä°bn Ebi Adiy – Åžu'be – Katade – Nasr b. Asım – Malik b. Huveyris radıyallahu anh isnadıyla rivayet ediyor: ''Malik b. Huveyris radıyallahu anh Nebi sallallahu aleyhi ve sellem'in namazında rüku ettiÄŸinde, başını rükudan kaldırdığında, secde ettiÄŸinde, başını secdelerden kaldırdığında ellerini kulaklarının alt tarafına kadar kaldırdığını görmüştür.''
(Şeyh Elbani sahih olduğunu söylemiştir. El-İrva (2/67) Tamamu'l-Minneh (s.172) Nesai Sünenu'l-Kubra (1/228 no: 672) Tahavi Şerhu Muşkili'l-Asar (5110) İbn Kattan Beyanu'l-Vehm (2831) Tarhu't-Tesrib (2/405)
2. Delil : Ahmed (3/347 no:15642) Abdullah – babası – Muhammed b. Cafer – Said – Katade – Nasr b. Asım – Malik b. el-Huveyris radıyallahu anh isnadıyla rivayet ediyor: ''Malik radıyallahu anh Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in rüku etmek istediÄŸinde, başını rükudan kaldırdığında ve başını secdelerden kaldırdığında ellerini kulaklarının alt tarafına kadar kaldırdığını görmüştür.''
(Tahavi Åžerhu MuÅŸkili'l-Asar (5110) El-Ä°rva (2/67)
3. Delil : Nesai – Muhammed b. el-Musenna – Muaz b. HiÅŸam – babası – Katade – Nasr b. Asım – Malik b. el-Huveyris radıyallahu anh isnadıyla: ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem namaza baÅŸladığında...'' diyerek benzerini rivayet etti. Bunda ÅŸu ziyade vardır: ''Rüku ettiÄŸinde aynısını yaptı (ellerini kaldırdı), başını rükudan kaldırdığında aynısını yaptı, başını secdelerden kaldırdığında aynısını yaptı.''
(Nesai Sünenu'l-Kubra (1/228 no: 674) Tahavi Şerhu Muşkili'l-Asar (5110) El-İrva (2/67)
4. Delil : Nesai (1131) – Muhammed b. el-Musenna – Muaz b. HiÅŸam – babası – Katade b. Nasr b. Asım – Malik b. el-Huveyris radıyallahu anh isnadıyla: ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem namaz girerken ellerini kaldırırdı, rüku ederken, başını rükudan kaldırdığında ve başını secdelerden kaldırdığında aynısını yapardı. Yani bütün bunlarda ellerini kaldırırdı.''
5. Delil : Ahmed (5/53 no: 20556) Abdullah – babası – Affan – Hemmam – Katade – Nasr b. Asım – Malik b. el-Huveyris radıyallahu anh isnadıyla: ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem rüku ve secdelerde ellerini kulakları hizasında kaldırırdı.''
(Tahavi Åžerhu MuÅŸkili'l-Asar (5110) El-Ä°rva (2/67)
6. Delil : Nesai Meşhur Sünen'i el-Mucteba'da (no:880) ve Sünenu'l-Kubra'da (1/307 no:954): Muhammed b. El-A'lâ bize haber verdi, dedi ki: bize Halid haber verdi, dedi ki: bize Şube, Katade'den naklederek haber verdi, Katade dedi ki: Nasr b. Asım'dan işittim: o Malik b. El-Huveyris'ten rivayet etti: O Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in ashabından idi. Dedi ki: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namaz kıldığında tekbir alırken, rüku etmek istediğinde ve rükudan kalktığında ellerini kulakları hizasında kaldırırdı.''
(Şeyh Elbani hadisin isnadının sahih olduğunu söylemiştir. Yine aynı hadisi Katade'nin Nasr'dan ''haddesena'' sigasıyla rivayeti için bkz.: Taberani (19/284) Buhari Ref'ul-Yedeyn (62) Katade sem'tu sigasıyla Nasr b. Asım'dan: Ebu'l-Abbas es-Serrac Musned (1/63)
7. Delil : Ä°bn Ebi Åžeybe (1/235 no:2449) – es-Sekafi – Humeyd – Enes radıyallahu anh isnadıyla ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem ruku ve secdelerde ellerini kaldırırdı.'' Hafız el-Elbani isnadının sahih olduÄŸunu söylemiÅŸtir.
(Elbani el-Ä°rva (2/68) Ä°bn Hazm el-Muhalla (4/92) Abdulhak Ä°ÅŸbili Ahkamu'l-Kubra (2/192) Nebil Saduddin Cerrar el-Ä°ma Ä°la Zevaidi'l-Ecza (144) Mecmauz Zevaid (2. 101 . 102) Ebu Yala (3752) ricali sahih ile rivayet etmiÅŸtir. Bkz.: Musnedul Cami (394) Beyhaki (866) Arusul Ecza'da (no: 63) Suyuti Camiu'l-Ehadis'te Ä°bn Neccar'a nispetle (33/30 no: 35724) Kenzu'l-Ummal (22071)
8. Delil : Ebu Ya'la (no: 3650 diÄŸer baskı no:2752) – Ebu Bekir – Abdulvehhab es-Sekafi – Humeyd – Enes radıyallahu anh isnadıyla: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i namaza baÅŸladığında, rüku ettiÄŸinde, başını rükudan kaldırdığında ve secdelerde ellerini kaldırdığını gördüm.''
(Busayri Ä°thafu'l-Mahera (2. 154 . 155 no:1238)
9. Delil : Ziyau'l-Makdisi (2025); Ebu Ahmed Abdulvehhab b. Ali b. Ali b. Ubeydullah es-Sufi – Ä°smail b. Ahmed b. Muhammed en-Nisaburi – Abdulbaki b. Muhammed b. Galib el-Attar – Muhammed b. Abdirrahman el-Muhlis – Yahya b. Muhammed b. Sa'ad – Bundar Muhammed b. BeÅŸÅŸar – Abdulvehhab es-Sekafi – Humeyd – Enes radıyallahu anh isnadıyla: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namaza girerken, rüku ettiÄŸinde, başını rükudan kaldırdığında ve secde ettiÄŸinde ellerini kaldırırdı'' Ravileri güvenilirdir.
10. Delil : Ä°bn Ebi'l-Fevaris Fevaidu'l-Muntekat'ta; Yahya b. Muhammed (b. Sa'ad) – Bundar Muhammed b. BeÅŸÅŸar – Abdulvehhab es-Sekafi – Humeyd – Enes radıyallahu anh isnadıyla rivayet ediyor: ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem namaza girdiÄŸinde, rüku ettiÄŸinde, başını rükudan kaldırdığında ve secde ettiÄŸinde ellerini kaldırırdı.''
(Fevaidu'l-Muntekat (el yazma no: 65)
11. Delil : Taberani Mucemu'l-Evsat (9/105 no:9257) – Vasile b. el-Hasen el-Iraki – Kesir – Eyyub b. Suveyd – Muhammed b. Abdillah el-Arzemi – Katade isnadıyla: ''Enes b. Malik radıyallahu anh'e dedim ki: bize göster, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in namazı nasıldı?'' Bunun üzerine kalktı ve namaz kıldı. Her tekbirle birlikte ellerini kaldırıyordu. Namazı bitirince dedi ki: ''Ä°ÅŸte Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in namazı böyleydi.''
(Mecmauz-Zevaid (2/270)
12. Delil : Ahmed (2/132 no: 6164); Abdullah – babası – el-Hakem b. Nafi – Ä°smail b. AyyaÅŸ – Salih b. Keysan – Nafi – Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma isnadıyla: ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem namaza baÅŸlarken tekbir aldığında, rüku ettiÄŸinde ve secde ettiÄŸinde ellerini omuzları hizasına kadar kaldırırdı.''
(Hatib Tarihu BaÄŸdad (3/341)
13. Delil : Ä°bn Ebi Åžeybe (1/235 no: 2454) (Muhammed) Ä°bn Fudayl – Asım b. Kuleyb – Muharib b. Disar – Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma isnadıyla: ''Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma'yı rüku ve secdelerde ellerini kaldırırken gördüm ve ona: ''Bu nedir?'' dedim. Dedi ki: ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem iki rekatten kalktığında tekbir alır ve ellerini kaldırırdı.''
14. Delil : Taberani (11/145 no: 164) Ahmed b. Ä°brahim – Süleyman b. Abdirrahman – Mesleme b. Ali – Muhammed b. Aclan – Nafi – Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma isnadıyla rivayet ediyor: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem tekbir aldığında, rüku ettiÄŸinde ve secde ettiÄŸinde ellerini omuzları hizasında kaldırırdı.'' (Taberani dedi ki: Ä°bn Aclan'dan bunu sadece Mesleme Ömer rivayet etti.)
(Taberani Evsat (71) Iraki Tarhu't-Tesrib (2/405)
15. Delil : Taberani Mu'cemu'l-Kebir'de (11/142) ve Evsat'ta (1/18 no: 15) Ahmed b. Abdilvehhab – babası – el-Cerrah b. Melih – Ertat b. Munzir – Nafi – Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma isnadıyla: ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem rüku için tekbir aldığında ve secdeye giderken tekbir aldığında ellerini kaldırırdı.'' Bunu Ertat'tan sadece el-Cerrah rivayet etti.
16. Delil : Tahavi Åžerhu MuÅŸkili'l-Asar (5100) Ä°shak b. Ä°brahim – Nasr b. Ali el-Cehdami – Abdula'lâ b. Abdula'lâ – Ubeydullah – Nafi – Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma isnadıyla: ''Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma her iniÅŸ ve kalkışta, rükuda ve secdelerde, ayaÄŸa kalkarken ve iki secde arasındaki oturuÅŸunda ellerini kaldırıyor ve Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in de böyle yaptığını söylüyordu.''
(Ä°bn Katan Beyanu'l-Vehm (2831) Abdulhak Ä°ÅŸbili Ahkamu'l-Kubra (2/188) Iraki Takribu'l-Esanid (1/23) Tarhu't-Tesrib (2/405) Ä°bnu Kattan sahih demiÅŸtir)
17. Delil : Zehebi Mu'cem'de (s.110 no:188) der ki: Osman b. Muhammed el-Mukri'ye 698 yılında okudum – Ali b. Hibetullah – Ahmed b. Muhammed – el-Kasım b. el-Fadl –Osman b. Ahmed – Muhammed b. Ömer b. Hafs – Muhammed b. Asım – Sufyan b. Uyeyne – ez-Zuhri – Salim – babası (Abdullah Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma) isnadıyla: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i her ruku ve secde ettiÄŸinde ellerini kaldırırken gördüm.''
18. Delil : Temam Fevaid'de (2/244 no: 1641) Ebu Bekir Muhammed b. Ä°brahim b. Sehl b. Habbe b. Yahya b. Salih el-Bezzar – Ebu Bekir Ahmed b. Muhammed b. el-Velid el-Murri el-Mukri – HiÅŸam b. Ammar – Ä°smail b. AyyaÅŸ – Salih b. Keysan – el-A'rac – Ebu Hureyre radıyallahu anh isnadıyla rivayet ediyor: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem namaza baÅŸladığında, rüku ettiÄŸinde, secde ettiÄŸinde ve iki secdeden kalktığında ellerini omuzları hizasında kaldırırdı.''
19. Delil : Ahmed (2/132 no: 6163) Abdullah – babası – el-Hakem b. Nafi – Ä°smail b. AyyaÅŸ – Salih b. Keysan – Abdurrahman b. el-A'rac – Ebu Hureyre radıyallahu anh isnadıyla: ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem namaza baÅŸlangıç tekbiri aldığında, rüku ettiÄŸinde ve secde ettiÄŸinde ellerini kaldırırdı.''
20. Delil : Ebu Hatim Ä°lel (1/1107 no: 291): Ä°bn Ebi Hatim - Ebu Hatim – Vehb b. Beyyan – Hafs b. Neccar – Salih b. Ebi'l-Ahdar – ez-Zuhri – Ebu Bekir b. Abdirrahman b. el-Haris isnadıyla rivayet ediyor: ''Ebu Hureyre radıyallahu anh Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in mescidinde bize namaz kıldırdı. Namaza baÅŸladığında, rüku ettiÄŸinde, başını rükudan kaldırdığında ellerini kaldırıyordu. Secdeye giderken de ellerini kaldırdı, iki rekatten kalktığında da ellerini kaldırıyordu. Selam verip bize doÄŸru döndüğünde şöyle dedi: ''İçinizde namazı Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in namazına en çok benzeyeniniz benim.''
(Neylu'l-Evtar (3/288) Darekutni el-Ä°lel)
21. Delil : Darekutni el-İlel (9/282 no: 1763) ''Ebu Seleme'nin Ebu Hureyre radıyallahu anh'den rivayet ettiği şu hadis soruldu: ''Ebu Hureyre radıyallahu anh her tekbirde ellerini kaldırırdı ve şöyle derdi: ''Şayet ellerim kesilirse kollarımı kaldırırım, kollarım kesilirse pazularımı kaldırırım.''
22. Delil : Muhammed b. Amr – Ebu Seleme'den – o da Ebu Hureyre radıyallahu anh'den bunu rivayet etmiÅŸtir. Amr b. Ali - Ä°bn Ebi Adiy'den – o Muhammed b. Amr'dan – o da Ebu Seleme'den rivayet ediyor: ''Ebu Hureyre radıyallahu anh her iniÅŸ ve kalkışta ellerini kaldırırdı ve şöyle derdi: ''Ben namazı, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in namazına en çok benzeyeninizim'' Amr b. Ali'nin bu rivayetine kimse tabi olmamıştır. Ondan baÅŸkaları Nebi sallallahu aleyhi ve sellem'in her iniÅŸ ve kalkışta tekbir aldığını rivayet etmiÅŸlerdir. Bu sahihtir.''
23. Delil : Ebu Davud (723) Ubeydullah b. Ömer b. Meysere el-CuÅŸemi – Abdulvaris b. Said – Muhammed b. Cuhade – Abdulcebbar b. Vail b. Hucr – Vail b. Alkame – Vail b. Hucr radıyallahu anh isnadıyla: ''Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ile beraber namaz kıldım, (iftitah) tekbirini aldığı zaman, ellerini kaldırırdı. Sonra elbisesine sarınır (ellerini elbisesinin içine sokarak) saÄŸ eli ile sol elini tutardı. Rükû'a varmak istediÄŸi zaman da ellerini (elbisesinden) çıkarır ve onları kaldırırdı. Başını rükû'dan kaldırmak istediÄŸi zaman da ellerini kaldırır, sonra secdeye varırdı ve yüzünü iki elleri arasına koyardı. Başını secdeden kaldırmak isteyince de aynı ÅŸekilde ellerini kaldırırdı. (Bu hal) namazı bitirinceye kadar (böyle) devam ederdi.'' Muhammed (b. Cuhâde) dedi ki: ''Ben bu durumu Hasen b. Ebî'l-Hasen'e söyledim. (O da bana şöyle) dedi: "Bu Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in namazıdır. Bunu yapan yaptı, yapmayan yapmadı."
(İbn Ebi Asım el-Ahad ve'l-Mesani (2309) Bu hadisi Ebû Dâvud, (1/723); Ahmed, (4/317); Dârekutnî, (1/291); İbn Hibban (1894) İbn Hazm, Muhallâ, (4/91); İbn Abdilberr, Temhîd, (9/227)‟de sahih bir senedle rivayet etmişlerdir.)
24. Delil : Ä°bn Asakir (62/390) Ahmed (4/317 no:18881): Abdullah b. Ahmed – Babası – Yezid – EÅŸ'as b. Suvar – Abdulcebbar b. Vail b. Hucr – babasından isnadıyla rivayet etti: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'e gittim. Benim için onun yüzünden daha sevimli bir yüz çöl Araplarında yoktu. Arkasında namaz kıldım. Her tekbir aldığında, her kalkış ve iniÅŸinde ve iki secde arasında ellerini kaldırıyordu. Sağına ve soluna selam verirdi.''
25. Delil : Taberani (17555): Ahmed b. Abdilvehhab b. Necdet el-Havti – babasından – ve – el-Huseyn b. Ä°shak et-Tüsteri – Mahmud b. Halid ed-DımeÅŸki'den – her ikisi; Suveyd b. Abdilaziz – Musa b. Ebi Kesir – Asım b. Kuleyb – babası – Vail b. Hucr radıyallahu anh isnadıyla; Vail radıyallahu anh dedi ki: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ile beraber namaz kıldım. Her tekbirde ellerini kaldırıyordu. Rüku etmek istediÄŸinde ellerini kaldırıyordu, secde etmek istediÄŸinde ellerini kaldırıyordu. TeÅŸehhüd için oturduÄŸunda iÅŸaret parmağı ile iÅŸaret ediyordu.''
26. Delil : Darekutni (1/292 no: 1131) Ahmed b. Abdillah el-Vekil – el-Hasen b. Arafe – HuÅŸeym – Husayn – el-Kadı el-Huseyn b. Ä°smail ve Osman b. Muhammed b. Cafer – Yusuf b. Musa – Cerir – Husayn b. Abdirrahman – Ä°brahim – Amr b. Murre isnadıyla dedi ki: ''Hadrami'lerin mescidinde namaz kıldık. Alkame b. Vail babasından; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i namaza baÅŸlarken, rüku ettiÄŸinde ve secde ettiÄŸinde ellerini kaldırdığını gördüğünü rivayet etti.''
27. Delil : Ä°bn Huzeyme (676): Muhammed b. Yahya – Vehb b. Cerir – Åžu'be – Asım b. Kuleyb – babası – Vail b. Hucr el-Hadrami radıyallahu anh isnadıyla: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem tekbir aldığında, rüku ettiÄŸinde, başını rükudan kaldırdığında ve secde ettiÄŸinde ellerini kaldırırdı...''
28. Delil : Ramehurmuzi Muhaddisu'l-Fasl (521): Cafer b. Ahmed b. Sinan el-Vasıti – Muhammed b. Halid b. Abdillah – babası – Husayn b. Abdirrahman – Amr b. Murre – Alkame b. Vail b. Hucr – babası isnadıyla ''O Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i kalktığında ve oturduÄŸunda ellerini kaldırken görmüş.''
29. Delil : Ä°bn Ebi Åžeybe (1/234 no: 2441) Ä°bn Ä°dris – Asım b. Kuleyb – babası – Vail b. Hucr radıyallahu anh'den: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'i her iniÅŸ ve kalkışta ellerini kaldırırken gördüm.''
30. Delil : Ä°trafu'l-Musnedi'l-Muteali (5/447 no: 7523) Ebu Davud ve Nesai; Yezid – EÅŸ'as b. Suvar – Abdulcebbar b. Vail - Babası yoluyla ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem her tekbir aldığında, kalkışında ve iki secdeye giderken ellerini kaldırırdı.''
(Mizzi Tuhfetu'l-EÅŸraf (9/83 no: 11759)
31. Delil : Ebu Davud (740) Kuteybe b. Said ve Muhammed b. Eban el-Ma'ni - en-Nadr b. Kesir es-Sa'dî isnadıyla demiştir ki: ''Abdullah b. Tâvûs Hayf mescidinde yanımda namaz kıldı. İlk secdeyi yapıp da başını kaldırdığında ellerini yüzü hizasına kadar kaldırdı. Bu davranışı uygun görmediğim için Vüheyb b. Hâlid'e haber verdim. Vüheyb de ona "İşittiğime göre sen namazda hiç kimseden görmediğim bir şey yapıyormuşsun" dedi. Bunun üzerine Abdullah da şöyle cevap verdi: "Ben babamı o işi yaparken gördüm de babam şöyle dedi: Ben İbn Abbâs'ın böyle yaptığını gördüm ve o'nun, "Bunu Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem böyle yapardı" dediğinden başka bir şey de bilmiyorum.
(Ebu Ya'la (2643) Nesai (1134) Dulabi el-Kuna (1/198) Ä°bn Hazm el-Muhalla (4/92) Åžeyh Elbani sahih demiÅŸtir.)
32. Delil : Taberani (10774): Ali b. Said er-Razi – Eyyub b. Muhammed es-Salihi – Ömer b. Rabah'tan ve; El-Huseyn b. Ä°shak et-Tusteri – Ebu'r-Rebi ez-Zahrani – Ömer b. Rabah – Ä°bn Tavus – babası – Ä°bn Abbas radıyallahu anhuma isnadıyla: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ellerini her rekatta kaldırırdı.'' Es-Salihi dedi ki: ''Her tekbirde''
33. Delil : Ä°bn Mace (865): Eyyub b. Muhammed el-HaÅŸimi – Ömer b. Rabah – Abdullah b. Tavus – babası – Ä°bn Abbas radıyallahu anhuma isnadıyla: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ellerini her tekbirde kaldırırdı.'' Åžeyh Elbani hadisin sahih olduÄŸunu söylemiÅŸtir.
34. Delil : Ä°bn Mace (861): HiÅŸam b. Ammar – Rifde b. Kudaa el-Gassani – el-Evzai – Abdullah b.Ubeyd b. Umeyr – babası – dedesi Umeyr b. Habib isnadıyla: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem farz namazda her tekbirle beraber ellerini kaldırırdı.'' Åžeyh Elbani sahih demiÅŸtir.
35. Delil : Ensabu'l-EÅŸraf'ta (3/48): HiÅŸam b. Ammar – birisi – el-Evzai – Abdullah b. Ubeydullah b. Umeyr el-Leysi – babasından – o da dedesinden: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem farz namazda her tekbirle beraber ellerini de kaldırırdı.''
36. Delil : Ahmed (3/310) – Nasr b. Bab - Haccac – ez-Zeyyâl b. Harmele isnadıyla: ''Câbir b. Abdullah el-Ensârî radıyallahu anhuma'ya: ''(Hudeybiye'de Rasûlüllâh sallallahu aleyhi ve sellem'e) aÄŸaç altında biat ettiÄŸinizde kaç kiÅŸiydiniz?'' diye sordum. ''Bin dört yüz kiÅŸiydik ve Rasûlüllâh sallallahu aleyhi ve sellem namazın her tekbirinde ellerini kaldırırdı'' dedi.''
(Heysemî, Mecma'u'z-Zevâ'id (2/101 no: 2583)'de rivayet etmiştir. Heysemî şöyle demiştir: 'Ben derim ki elleri kaldırmakla alakalı kısmı hariç hadis sahihte geçmiştir. Bu şekliyle ise hadisi Ahmed b. Hanbel rivayet etmiş olup senedinde ismi geçen Haccâc b. Ertât ihtilaflıdır.'' İbn Hacer İtrafu'l-Musned (2/12 no:1435) Heysemi Gayetu'l-Maksad (1/996)
37. Delil : Ebu Davud (744) el-Hasen b. Ali – Süleyman b. Davud el-HaÅŸimi – Abdurrahman b. Ebi Zinad – Musa b. Ukbe – Abdullah b. el-Fadl b. Rebia b. el-Haris b. Abdilmuttalib – Abdurrahman b. el-A'rac – Ubeydullah b. Ebi Rafi - Ali b. Ebî Tâlib radıyallahu anh'den; ''Nebi sallallahu aleyhi ve sellem farz namazlara kalktığı zaman tekbir alır ve ellerini omuzları hizasına kadar kaldırırdı. Okumayı bitirip rükû'a varmak istediÄŸi zaman da aynısını yapardı. Rükû'dan kalktığı zaman da yine tekbir alırdı. Namazda otururken hiç bir zaman ellerini kaldırmazdı. Ä°ki secdeden kalkarken de aynı ÅŸekilde ellerini kaldırır ve tekbir getirirdi.'' Åžeyh Elbani sahih olduÄŸunu belirtmiÅŸtir. Åžuayb el-Arnaut: ''Hasen'' dedi.
(Ä°bn Huzeyme (561) Ä°bn Mace (864) Tirmizi (3345) Ahmed (1/93 no: 717) Darekutni (1119)
38. Delil : Ahmed (1/255 no: 2308) Ebu Davud (739) Abdullah b. Ahmed – Ahmed b. Hanbel – Kuteybe b. Said – Ä°bn Lehia – Ä°bn Hubeyre - Meymun el-Mekkî'den: ''Abdullah b. Zubeyr radıyallahu anhuma'nın kendilerine namaz kıldırırken elleriyle iÅŸaret ettiÄŸini gördüğünü (haber verdi). Namaza baÅŸladığında, rükû ettiÄŸinde, secde ettiÄŸinde ve kıyama kalkacağında da kalkarak elleriyle iÅŸaret ediyordu. Ve ben hemen Ä°bn Abbâs radıyallahu anhu'nin yanına gittim ve ona dedim ki: ''Ben, Ä°bn Zubeyr radıyallahu anhu bir namaz kıldı ki hiç kimseyi namaz kılarken yapar görmediÄŸim ÅŸeyleri yaparken gördüm.'' O yapmış olduÄŸu iÅŸaretleri Abdullah b. Abbâs radıyallahu anhuma'ya gösterdim. Bana: ''EÄŸer Rasûlüllâh sallallahu aleyhi ve sellem'in namazını görmek istiyorsan Ä°bn Zubeyr radıyallahu anhu'in namazına iktida et'' dedi.''
(Taberânî, Kebîr, (11273)'de rivayet etmişlerdir. Senedi sahihtir. Ahmed Muhammed Şakir hasen demiştir. Elbânî, Sahîhu Ebû Dâvud, (739)'da sahih demiştir)
39. Delil : Abdurrazzak (2/69 no:2525) Ä°bn Munzir Evsat (1338): Ä°bn Cureyc – Hasen b. Muslim – Tavus isnadıyla: ''Tavus'a namazda elleri kaldırmak sorulunca dedi ki: ''Abdullah, Abdullah ve Abdullah namazda ellerini kaldırıyorlardı.'' Yani Ä°bn Ömer, Ä°bn Abbas ve Ä°bn Zübeyr.''
40. Delil : Ä°bn Asakir (22/24) - Ebu Talib Ali b. Abdirrahman es-Suri – Ebu'l-Hasen Ali b. el-Hasen el-Hul'î – Ebu Muhammed b. Nehhas - Ebu Said Ä°bnu'l-A'rabi Mucem (1223): Temim - el- Hasen b. Kaz'a – el-Haris b. Ebi'z-Zübeyr (Nevfeli'lerin azatlısı) – Ä°smail b. Kays – Ebu Hazım isnadıyla: ''Sehl b. Sad es-Saidi'yi Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in bin ashabı arasında gördüm. Ellerini her iniÅŸ ve kalkışta ellerini kaldırıyordu.''
41. Delil : Ä°bn Ebi Åžeybe (1/271 no: 2811) Veki – Hammad b. Seleme – Yahya b. Ebi Ä°shak – Enes radıyallahu anh isnadıyla: ''Enes radıyallahu anh iki secde arasında ellerini kaldırırdı.''
42. Delil : Ä°bn Ebi Åžeybe (1/271 no: 2812) Ebu Usame – Ubeydullah – Nafi – Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma isnadıyla: ''Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma başını ilk secdeden kaldırdığında ellerini kaldırırdı.''
42. Delil : Humeydi (644): el-Velid b. Muslim – Zeyd b. Vakıd – Nafi – Abdullah b. Ömer radıyallahu anhuma isnadıyla: ''Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma her iniÅŸ ve kalkışta ellerini kaldırmadan namaz kılan birini gördüğü zaman ellerini kaldırana kadar taÅŸlardı.''
(Darekutni (1/290 no: 1128) es-Sehmi Tarihu Cürcan (s.476 no: 952)
43. Delil : Ä°bn Hazm el-Muhalla'da (4/92): Yunus b. Abdillah – Ahmed b. Abdillah b. Abdirrahim – Ahmed b. Halid – Muhammed b. Abdisselam el-HuÅŸeni – Muhammed b. BeÅŸÅŸar – Abdulvehhab b. Abdilmecid es-Sekafi – Ubeydullah b. Ömer – Nafi – Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma isnadıyla rivayet ediyor: ''Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma namaza baÅŸladığında, rüku ettiÄŸinde, semiallahu limen hamideh dediÄŸinde, secde ettiÄŸinde ve iki rekat arasında ellerini göğsü hizasına kadar kaldırırdı.''
44. Delil : Ä°bn Ebi'l-Fevaris, Fevaidu'l-Muntekat Min Hadisi Ebi Tahir adlı el yazma cüzünde rivayet ediyor: Abdullah (b. Muhammed b. Abdilaziz el-Begavi) – Abdulcebbar (b. Asım Ebu Talib en-Nesai) – Ubeydullah (b. Amr er-Rakkî) – Abdulkerim el-Cezeri – Nafi – Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma isnadıyla: ''Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma namaza baÅŸladığı zaman tekbir alır ve ellerini kaldırırdı. Rüku etmek istediÄŸinde ellerini kaldırır ve tekbir alırdı. Başını rükudan kaldırdığında ve secde etmek istediÄŸinde tekbir alır ve ellerini kaldırırdı.''
(Fevaidu'l-Muntekat (el yazma no: 10)
45. Delil : Ebu Ali Åžazan, el yazma Hadis cüzünde; Muhammed (b. Ä°sa b. Hayyan) – Muhammed b. El-Fadl (b. Atiyye) – babası – Salim – Nafi isnadıyla rivayet ediyor: ''Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma namaza baÅŸladığında, rüku ettiÄŸinde ve secdelerinde ellerini kaldırırdı.''
(El-Cuz'u Samin Min Eczai Ebi Ali Åžazan (el yazma no: 53)
46. Delil : Darekutni el-İlel (9/282 no: 1763) ''Ebu Seleme'den rivayet ediyor: ''Ebu Hureyre radıyallahu anh her tekbirde ellerini kaldırırdı ve şöyle derdi: ''Şayet ellerim kesilirse kollarımı kaldırırım, kollarım kesilirse pazularımı kaldırırım.''
47. Delil : Ä°bn Ebi'l-Fevaris el yazma Fevaidu'l-Muntekat'ta; Yahya (b. Muhammed b. Sa'ad – Amr b. Ali (el-Fellas) – (Muhammed b. Ä°brahim ) Ä°bn Ebi Adiy – Muhammed b. Amr – Ebu Seleme – Ebu Hureyre radıyallahu anh isnadıyla rivayet ediyor: Ebu Hureyre radıyallahu anh her eÄŸiliÅŸ ve kalkışta ellerini kaldırıyor ve şöyle diyordu: ''Namazı Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in namazına en çok benzeyeniniz benim''
48. Delil : Ebu Davud (740) Kuteybe b. Said ve Muhammed b. Eban el-Ma'ni - en-Nadr b. Kesir es-Sa'dî isnadıyla demiştir ki: ''Abdullah b. Tâvûs Hayf mescidinde yanımda namaz kıldı. İlk secdeyi yapıp da başını kaldırdığında ellerini yüzü hizasına kadar kaldırdı. Bu davranışı uygun görmediğim için Vüheyb b. Hâlid'e haber verdim. Vüheyb de ona "İşittiğime göre sen namazda hiç kimseden görmediğim bir şey yapıyormuşsun" dedi. Bunun üzerine Abdullah da şöyle cevap verdi: "Ben babamı o işi yaparken gördüm de babam şöyle dedi: Ben İbn Abbâs'ın böyle yaptığını gördüm ve o'nun, "Bunu Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem böyle yapardı" dediğinden başka bir şey de bilmiyorum.
(Ebu Ya'la (2643) Dulabi el-Kuna (1/198) Ä°bn Hazm el-Muhalla (4/92)
49. Delil : İbn Hacer Telhisu'l-Habir (1/433) İbn Asakir, Tarihinde Ebu Seleme el-A'rac tarikinden rivayet ediyor: ''Kendilerine yetiştiğim insanların hepsi her iniş ve kalkışta ellerini kaldırıyorlardı.''
(El-Ayni Åžerhu Suneni Ebi Davud (3/297) Neylu'l-Evtar (2/188)
50. Delil : Ä°bn Ebi Åžeybe (1/271 no: 2813) Ä°bn Uleyye – Eyyub isnadıyla: ''Nafi ve Tavus'u iki secde arasında ellerini kaldırırken gördüm.''
51. Delil : Ä°bn Hazm el-Muhalla (4/92): Muhammed b. Said b. Nebat – Abdullah b. Muhammed b. Ali el-Baci – Ahmed b. Halid – el-Hasen b. Ahmed – Muhammed b. Ubeyd b. Hassab – Hammad b. Zeyd – Eyyub es-Sahtiyani isnadıyla: ''Tavus ve Ä°bn Ömer radıyallahu anhuma'nın azatlısı Nafi'nin ellerini iki secde arasında kaldırdıklarını gördüm.'' Hammad b. Zeyd dedi ki: ''Eyyub da böyle yapardı.''
52. Delil : Ä°bn Ebi Åžeybe (1/235 no: 2450): Muaz b. Muaz – EÅŸ'as – el-Hasen el-Basri isnadıyla: ''Hasen el-Basri radıyallahu anh rüku ve secdelerde ellerini kaldırırdı.''
53. Delil : Ä°bn Ebi Åžeybe (1/271 no: 2814) Yezid b. Harun – EÅŸ'as isnadıyla: el-Hasen ve Ä°bn Sirin iki secde arasında ellerini kaldırırlardı.''
54. Delil : İbn Ebi Şeybe (1/271 no: 2815) İbn Uleyye dedi ki: ''Eyyub'u iki secde arasında ellerini kaldırırken gördüm.''
55. Delil : Buhari Ref'ul-Yedeyn'de (65) Ömer b. Yunus yoluyla İkrime b. Ammar'dan rivayet ediyor: İkrime dedi ki: ''el-Kasım (b. Muhammed)'i, Tavus'u, Mekhul'ü, Abdullah b. Dinar'ı ve Salim'i namaza durdukları zaman rükuda ve secdelerde ellerini kaldırırken gördüm.''
56. Delil : Ä°bnu'l-A'rabi Mucem (1945): Rifaa el-Adevi – Abdullah b. Harb el-Leysi'den: Mu'temir b. Süleyman'ı şöyle derken iÅŸittim, dedi ki: Babamı şöyle derken iÅŸittim: ''Enes radıyallahu anh'ı şöyle derken iÅŸittim: ''Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in kıldığı namaz ÅŸekline uyup uymamanıza aldırmıyorum!'' babam dedi ki: ''Enes radıyallahu anh'ın kıldığı namaz ÅŸekline uyup uymadığınıza aldırmıyorum!'' Mu'temir dedi ki: ''Babamın kıldığı namaz ÅŸeklinde uyup uymadığınıza aldırmıyorum.'' Abdullah b. Harb dedi ki: ''Mu'temir bize namaz kıldırdı. Tekbir aldığı zaman her iniÅŸ ve kalkışta ve iki rekat arasında ellerini kaldırdı.''
57. Delil : Tahavi Åžerhu MuÅŸkil'il Asar (5103): Ä°bn Ebi Davud – Süleyman b. Harb – Vehb b. Cerir isnadıyla: ''Hammad b. Zeyd iki secde arasında ellerini kaldırırdı.''
58. Delil : Abdurrazzak (3/469 no:6359): Ä°bn Uyeyne – Ä°smail b. Ebi Halid – Kays b. Ebi Hazım isnadıyla: ''Kays b. Ebi Hazım bütün tekbirlerde ellerini kaldırırdı.''
59. Delil : Buhari Rafu'l-Yedeyn'de (64) Veki – er-Rebi b. Subeyh'den: ''el-Hasen, Mucahid, Ata, Tavus, Kays b. Sad ve el-Hasen b. Muslim rüku ettiklerinde ve secde ettiklerinde ellerini kaldırırlarken gördüm.'' Abdurrahman b. Mehdi dedi ki: ''Bu sünnettendir.''
60. Delil : Abdurrazzak (2/71 no: 2527) Buhari Reful Yedeyn (26): Abdurrazzak – Ä°bn Curayc isnadıyla: ''Ata'ya dedim ki: ''Namaza baÅŸlarken, rüku ederken, başını ilk secdeden kaldırırken, ikincisinden kaldırırken ve üçüncü rekate doÄŸrulurken ellerini mi kaldırıyorsun?'' ''Evet'' dedi. Dedim ki: ''BaÅŸlangıç tekbirinde ellerin daha sonrakilerden daha üstün olduÄŸu sana ulaÅŸtı mı?'' ''Hayır'' dedi. ''Eller kulakların arkasına mı kaldırılır?'' dedim ''Hayır. Osman'dan bana ellerini kulaklarının arkasına kaldırdığı ulaÅŸtı.''
(Ä°bn Hazm el-Muhalla (4/92)
61. Delil : Ebu Davud (740) Kuteybe b. Said ve Muhammed b. Eban el-Ma'ni - en-Nadr b. Kesir es-Sa'dî isnadıyla demiştir ki: ''Abdullah b. Tâvûs Hayf mescidinde yanımda namaz kıldı. İlk secdeyi yapıp da başını kaldırdığında ellerini yüzü hizasına kadar kaldırdı. Bu davranışı uygun görmediğim için Vüheyb b. Hâlid'e haber verdim. Vüheyb de ona "İşittiğime göre sen namazda hiç kimseden görmediğim bir şey yapıyormuşsun" dedi. Bunun üzerine Abdullah da şöyle cevap verdi: "Ben babamı o işi yaparken gördüm de babam şöyle dedi: Ben İbn Abbâs'ın böyle yaptığını gördüm ve o'nun, "Bunu Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem böyle yapardı" dediğinden başka bir şey de bilmiyorum.
(Ebu Ya'la (2643) Nesai (1134) Dulabi el-Kuna (1/198) Ä°bn Hazm el-Muhalla (4/92) Elbani Sahih demiÅŸtir.)
62. Delil : Ensabul Eşraf (4/311): Ebu Numeyle dedi ki: Cabir b. Talha el-Yâmi, Haccac'ın Kufe halifesi olan el-Mugira b. Abdillah b. Ebi Akil ile namaz kıldı. Her tekbirde ellerini kaldırdılar. Cabir, İbrahim'e gelip bunu haber verdi. Dedi ki: ''İsabet etmiş, güzel yapmış.''
DÄ°ÄžER ULEMADAN GELENLER
Humeydi, Cezvetu'l-Muktebis (1/88): Muhammed b. Ali b. Ahmed – el-Kinani – Ahmed b. Halil – Halid b. Sa'd – Abdullah b. Muhammed b. Ebi Velid (huÅŸu sahiplerinden idi) dedi ki: ''Ebu'l-Hasen Ahmed b. Abdillah b. Salih el-Kufi'yi her iniÅŸ ve kalkışta ellerini kaldırırken gördüm.'' Abdullah dedi ki: ''Bana Ahmed b. Abdillah b. Salih dedi ki: ''Muhammed b. Abdillah b. Temir, Ahmed b. Hanbel ve Ali b. el-Medini'yi ellerini kaldırırlarken gördüm.'' Denildi ki: Abdullah b. Ebi'l-Velid bunu dedesine nisbet etmiÅŸtir.''
İbn Receb Fethu'l-Bari'de (5/166) Ahmed b. Esram el-Muzeni'den rivayet ediyor: ''Ahmed (b. Hanbel)'i her iniş ve kalkışta ellerini kaldırırken gördüm.''
(İbnu'l-Kayyım, Bedâ'iu'l-Fevâi'd, (4/89)'da rivayet etmiştir.)
Buhari Rafu'l-Yedeyn'de (64) Veki – er-Rebi b. Subeyh'den: ''el-Hasen, Mucahid, Ata, Tavus, Kasy b. Sad ve el-Hasen b. Muslim rüku ettiklerinde ve secde ettiklerinde ellerini kaldırırlarken gördüm.'' Abdurrahman b. Mehdi dedi ki: ''Bu sünnettendir.''
Es-Sehavî, Fethu'l-Mugis'te (s.323) naklediyor: ''Hadis yazanlardan biri Ä°bn Mehdi'nin yanında namaz kıldı ve ellerini kaldırmadı. Selam verince Ä°bn Mehdi ona şöyle dedi: ''Sen Ä°bn Uyeyne – Zuhri – Salim – babası (ibn Ömer) yoluyla gelen: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem her tekbirle birlikte ellerini kaldırırdı'' hadisini yazmamış mıydın?'' adam: ''Evet'' dedi. Bunun üzerine Ä°bn Mehdi şöyle dedi: ''Bunu terk ettiÄŸin ve amel etmediÄŸin halde rabbinle karşılaÅŸtığın zaman ne diyeceksin?''
Hafız Iraki Tarhu't-Tesrib'de (2/422) diyor ki: ''...Diğerleri her iniş ve kalkışta elleri kaldırmayı sahih görerek tutundular ve dediler ki: ''Bu ispat edendir ve nefyedenden önceliklidir. İbn Hazm ez-Zahiri de böyle demiş ve her iniş ve kalkışta elleri kaldırma hadislerinin mütevatir olup kesin bilgi ifade ettiğini belirtmiştir. Bu mezheb İbn Ömer, İbn Abbas, el-Hasen el-Basri, Tavus ve oğlu Abdullah, İbn Ömer'in azatlısı Nafi, Eyyub es-Sahtiyani, Ata b. Ebi Rabah, ashabımızdan İbnu'l-Munzir, Ebu Ali et-Taberi, ki bu Malik ve Şafii'nin de görüşüdür. İbn Huveyzimendad bunu Malik'ten her iniş ve kalkışta eller kaldırılır şeklinde rivayet etmiştir. sonrakilerden el-Buveyti her iniş ve kalkışta ellerinini kaldırırdı.* İbn Ebi Şeybe iki secde arasında el kaldırmayı Enes, el-Hasen ve İbn Sirin'den rivayet etmiştir.
*(Ä°bn Hacer Fethu'l-Bari (2/223)
Şevkani Neylu'l-Evtar'da (3/288) der ki: Secdelerde el kaldırmanın müstehap olduğu görüşünü Şafiilerden Ebu Bekir b. el-Munzir ve Ebu Ali et-Taberi ile bazı hadis ehli tercih etmişlerdir.
Iraki, Tarhu't-Tesrib'de (2/422) dedi ki: ''İbn Hazm ve İbn Katan her iniş ve kalkışta elleri kaldırma hadislerini sahih görmüşlerdir.''
(Bkz.: Ä°bn Katan Beyanu'l-Vehm (2831)
İbn Rüşd, el-Kavâ'id, adlı eserinde şöyle demektedir: ''Ulemadan bazıları secdelerde dahi elleri kaldırmak vaciptir demişlerdir.''
(Müslim Şerhi, (4/89)
Humeydi Cezvetu'l-Muktebis (1/51): Halid dedi ki: Ahmed b. Ömer İlbira şehrinde bize namaz kıldırdı. O hatiplerdendi. Her iniş ve kalkışta ellerini kaldırdığını gördüm. Bana haber verdi ki ''Mısır''da Abdurrahman b. Abdillah b. el-Hakem'in her eğiliş ve kalkışta ellerini kaldırdığını gördüm.'' Kardeşi Muhammed yanında namaz kılıyordu. Bazen ellerini kaldırıyor, bazen kaldırmıyordu. Bunu konuşunca; ''Ben unutuyorum'' dedi.
(Ed-Dubbî, Bugyetu'l-Multemis (s.85)
Humeydi, Cezvetu'l-Muktebis (1/63): Ebu Muhammed el-Hafız – Abdurrahman el-Kinani – Ahmed b. Halil – Halid b. Sad – Eslem b. Abdilaziz b. HaÅŸim el-Kadı ve Ahmed b. Halid ve Muhammed b. Kasım b. Muhammed dediler ki: ''Bakî b. Mahled, Muhammed b. Abdisselam el-HuÅŸeni ve Kasım b. Muhammed'in namazda her eÄŸiliÅŸ ve kalkışta ellerini kaldırdıklarını gördük.'' Eslem bana dedi ki: ''el-Muzeni ve Rabi b. Süleyman namazda her eÄŸiliÅŸ ve kalkışta ellerini kaldırırlardı.''
İmam Ebu Cafer et-Tahavi Şerhu Meani'l-Asar'da (1331 Terc.: 2/42) konuyla ilgili nakillerden sonra meseleyi özetlerken, rükuya giderken, rükudan kalkışta ve iki secde arasında el kaldırmanın namazın sünnetlerinden olduğunu kabul etmiş, bunun aynı zamanda Ebu Hanife, Ebu Yusuf ve Muhammed'in de görüşü olduğunu söylemiştir.
Es-Sem'anî el-Ensab'da (3/165, 166) naklediyor: Ebu'l-Velid el-Fakih dedi ki: ''Ebu Bekir el-Carudi'nin meclisinde idik. Ebu'l-Abbas el-Kevkebî girdiğinde ona dedi ki: ''Ey Ebu'l-Abbas, buraya gel'' o da: ''İkindi namazını kılacağım'' dedi. Namazı bitirince el-Carudi ona şöyle dedi: ''Bizim şiarımız namazda elleri kaldırmaktır. Ya ellerini kaldırırsın ya da bizimle arkadaşlık etmezsin.''
Namazda Elleri Kaldırmanın Sevabı
Ebu Osman el-Buhayri, Fevaidu'l-Muhrice'de (el yazma, hadis no:105): Ebu Muhammed Abdullah b. Ahmed er-Rumi – Ebu Nuaym Abdulmelik b. Muhammed – Ali b. Abdirrahman b. El-Mugira Allan – Abdullah b. Salih – Abdullah b. Lehîa – Abdullah b. Hubeyra – Ebu Mus'ab el-Amiri – Ukbe b. Amir radıyallahu anh isnadıyla rivayet ediyor: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in şöyle buyurduÄŸunu iÅŸittim: ''KiÅŸinin namazında yaptığı iÅŸaretten dolayı on hasene yazılır. Her parmak için bir hasene vardır.''
Taberani; BiÅŸr b. Musa – Ebu Abdirrahman el-Mukri – Ä°bn Lehia – Ä°bn Hubeyra – Ebu Mus'ab MiÅŸrah b. Hâ'ân el-Meafiri – Ukbe b. Amir el-Cuheni radıyallahu anh isnadıyla, Ukbe'nin şöyle dediÄŸini rivayet eder: ''Şüphesiz kiÅŸinin namazda eliyle her iÅŸaretinden dolayı her parmağı için bir hasene veya bir derece yazılır.''
(Taberani (17/297) hasen bir isnad ile rivayet etmiştir: Mecmau'z-Zevaid (2/103) Elbani Aslu Sıfatis's-Salati'n-Nebi (2/613) Elbani Sahiha (3286) Suyuti de Tenviru'l-Havalik'te (1/89) hasen demiştir.)
Ukbe b. Amir radıyallahu anh namazda ellerini kaldıran kimse hakkında şöyle dediğini rivayet etmişlerdir: ''Her işaretinden dolayı ona her parmak için on hasene vardır.''
(Deylemi (9011) Ä°bn Hacer Telhisu'l-Habir'de (1/433) Ä°bn Receb Fethu'l-Bari'de (5/166) Ä°bn Abdilberr el-Ä°stizkar (1/407) ve et-Temhid'de (9/225) Beyhaki Marife'de (839)
El-İstizkar (1/407 no: 140) Telhisu'l-Habir (1/433) İbn Receb Fethu'l-Bari (5/166), Ömer b. Abdilaziz'in şöyle dediğini rivayet etmişlerdir: ''Bizler elleri kaldırmayı terk edenleri te'dip ederdik''
El-İstizkar (1/407 no: 140) Telhisu'l-Habir (1/433) Buhari Rafu'l-Yedeyn (39) Muhammed b. Sirin dedi ki: ''Elleri kaldırmak namazın tamamındandır''
Telhisu'l-Habir (1/433) Buhari Rafu'l-Yedeyn (37) Said b. Cübeyr dedi ki: ''Namazda elleri kaldırmak namazın ziynetidir.''
Tarhu't-Tesrib (2/419) İbn Abdilberr el-İstizkar (1/407) et-Temhid (9/225) İbn Ömer radıyallahu anhuma dedi ki: ''Her şeyin bir ziyneti vardır. Tekbir ve tekbirlerde elleri kaldırmak da namazın ziynetidir''
İbn Receb Fethu'l-Bari (5/166) Ebu musa el-Medini rivayet ediyor: Hammad b. Zeyd'e namazda elleri kaldırmanın anlamı soruldu. Dedi ki: ''O Allah'ın yüceltilmesindendir.''
İbn Receb Fethu'l-Bari (5/166) Beyhaki Menakıbu'ş-Şafii'de rivayet ediyor: eş-Şafii dedi ki: ''Namazda elleri Allah'ın celaline tazim için, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in sünnetine ittiba ederek ve Allah'ın sevabını ümid ederek kaldırıyorum.''