DIRARÄ°YYE

Dirar b Amr’ın Tarafları Dırariyye’nin Görüşü: Dırar b Amr’ı Mutezile’den ayıran şu görüşüdür: Kulların fiilinin iki faili vardır Birincisi onu yaratan Allah diğeri onu gerçekleştiren kuldur. Allah kulların fiillerinin gerçek failidir. Onlar da fiillerinin gerçek failleridir. O şunu iddia ediyordu: Kabiliyet fiilden öncedir ve fiil ile birliktedir. Kabiliyet güç yetirenin bir kısmıdır İnsan bir araya gelmiş arazlardır.Aynı şekilde cisim de renk koku tat sıcaklık soğukluk duygu gibi bir araya gelmiş arazlardır. Arazların cisimlere dönüşmesi mümkündür.İnsanların çoğu bunu reddetmiştir İnsan cismin parçaları olsalar da uzunluk en ve derinliğe maruz kalabilir.

O şunu iddia ediyordu: Darbenden doğan elem ve atılan taşın gitmesi gibi insanın fiilinden doğan her fiil Allah’ın ve insanın fiilidir. O şunu iddia ediyordu: Allah Alim ve Kadir’dir’in manası O cahil ve aciz değildir şeklindedir. Allah’ın diğer zan sıfatları hakkında da aynı şeyi söylüyordu Onun İbn Mes’ud’un kıraatini inkar ettiğini Allah’ın onu indirmediğine yemin ettiği nakledilir Übeyyb b Kab’ın kıraatini’de inkar ediyordu O şunu iddia ediyordu: Belki de bütün insanlar içlerinde küfür ve yalanlama gizliyorlar. Dedi ki: Bana bir insan getirseler Belki o küfrünü gizliyor demem caizdir.

Aynı şekilde onların hepsi sorulsa Bilmiyorum Belki de küfürlerini gizliyorlar derim
O şunu iddia ediyordu: Allah kıyamette insanların mahiyetini görebilecekleri altıncı bir his yaratır. Bu hususta ona Hafs el-Ferd ve başkaları tabi olmuştur.( Makalatül’l-İslamiyyin ve İhtilafu’l-Musallin.s.230.231)