█ Cennete giden yol,nefsin arzu etmediği şeylere katlanmaktan ve Cehenneme giden yolda şehvete ve arzulara uymaktan geçmektedir.

█ Her göz sevdiği kimseyi güzel görür.

█ Akıl nasihatçı bir vezir, nefis ise rezalet çıkaran bir vekildir.

█ Cahil gözüyle bakar,akıllı ise kalbiyle ve fikriyle bakar.

█ Nefis fitne vasıtasıdır, dünya da sıkıntı evidir. O halde nefsi bırak selamet bulursun ve dünyadan yüz çevir,ganimet bulursun. Senin nefsin güzel eğlencelerle seni aldatmasın ve dünyan da güzel emanetlerle seni fitneye düşürmesin. Çünkü eğlence müddeti biter ve zamanın emaneti geri verilir de işlediğin haramlar ve kazandığın günahlar sana kalır.

█ Alim, cahili bilir. Çünkü daha evvel kendisi de cahil idi. Cahil ise alimi bilemez. Çünkü o hiçbir zaman alim olmamıştır.

█ İlim maldan hayırlıdır. Çünkü ilim seni koruduğu halde sen malı koruyorsun. İlim hakim, mal ise mahkumdur. Malın bekçileri ölüp gitti, ilmin bekçilerinin cesetleri yok olduysa da manevi şahsiyetleri gönüllerde yaşamaktadır.

█ Alimlerle sohbet eden saygı kazanır. Cahillerle oturup kalkan da hakir olur.

█ Kalpteki cehalet su sızıntısı gibidir. Su sızıntısı etrafını yıktığı gibi cehalet de etrafında bulunanları yıkar.

█ Ya alim, ya öğrenci, ya dinleyici, yada seveni ol, beşinci olma.! Helak olursun "İnsanların en kötüsü iyiliklerle kötülükleri eşit tutanlardır.

█ Eğer rızkların taksimatı akılların miktarına göre yapılsaydı,hayvanlar yaşayamazdı.

█ Cahilin nimeti arttıkça çirkinliği de artar.

█ Dünya ihtiyaçlarını bitirmek için sabah-akşam çalışıyoruz. Halbuki yaşayanların ihtiyaçları tükenmek bilmez. Kişinin ölmesi ile ihtiyaçları kesilir ve geriye görülmedik bir çok ihtiyaçları kalır.

█ Elbisesini , gömleğini , ayakkabısını . yani ne yaparsa sağdan başlamayı severdi.Yeni bir elbise giydiğinde “  Allah’ım bu gömleği Sen bana giydirdin . Onun hayırlı olmasını ve yapıldığı amaçta kullanılmasını senden dilerim .Onun şerrinden ve kötü amaçla yapılmışsa onun şerrinden Sana sığınırım “  derdi.(Ebu Davud 4020 _ Tirmizi 1767)

█ Yün giymeyi severdi . Hz Aişe (r a) yün bir hırka ördü . Onu giydi terleyip yünün kokusunu duyunca (hissedince ) çıkardı. Hoş kokuyu severdi. (Ebu Davud 4074)

█ Elbiseyi bir kimse çalım satarak eteklerini yerde sürürse , Allah kıyamet günü onun yüzüne bakmaz buyurmuştur.( Müslim 2085)

█ İbni Mesut[ra]dan _Bir adam  ey Allah’ın Rasulü [sav] doğrusu ben elbisemin ve ayakkabımın güzel olmasını severim,buda kibirmi dir ? diye sordu, Hz Peygamber cevaben _Hayır Allah güzeldir, güzelliği sever. Kibir gururdan dolayı hakkı kabullenmemek ve insanları hor görmektir (Müslim,Ebu Davud,İbni Mace/4173)

█ YEMEK MEVZUSU █

█ Yemek konusunda var olanı reddetmez, bulunmayanı araştırmazdı. Hoş yiyeceklerden ne konulursa yer, tiksindiği bir şey olursa kendisi yemez, başkalarına da haram kılmazdı.

█ Hiçbir  zaman bir yemeğe kusur bulmamıştır. Dayanarak yemek yemezdi, bağdaş kurarak yemek yediği hiç görülmemiştir (Buhari, ,İbni Mace 3263,Tirmizi1830)

█ Namazda oturduğu gibi veya dizini kaldırarak oturur yerdi, yüzü koyun yatarak yemeyi de yasaklamıştır (İbni Mace 3370,Ebu Davud 3775)

█ Yemeğin başlangıcında besmele çeker, sonunda hamd ederdi. Yemeği bitirince ‘Elhamdülillah’ derdi. (İbni Hibban 1352)

█ Bazende yediren içiren kolaylıkla boğazdan geçiren Allah’a hamd olsun derdi (Ebu Daavud 3851) 

█ Misafirse, Allah’ım onlara verdiğin rızkları bereketlendir, Onları bağışla ve onlara acı derdi. (Müslim 2024)  Veya yemeğinizi iyi kişiler yediler, melekler size dua okudu da derdi.(Ebu D avud 3854)

█ Ey çocuk! Besmele çek, sağ elinle ye ve önünden ye (Müslim 2022)

█ Oturarak su içerdi, ayakta içeni men ederdi(Müslim 2034)

█ Kendisi içtiğinde  solunda daha büyük birisi bulursa,bardağı sağındakine uzatırdı.(Buhari 74/13

█ Enes (ra)dan gelen bir rivayette Rasulullah (sav) üç solukta içer ve böylesi daha kandırıcı, elemden salim kılıcı ve daha kolay akıcıdır dedi.(Müslim 2028)

*Rasulullah Sizden biriniz su içerken kaba solumasın,fakat soluduğunda kabı ağzından uzaklaştırsın dedi.(İbni M ace 3427)

*Ayrıca Rasulullah (sav) kapları örtünüz,kırbaların ağzını bağlayın.Çünkü sene içinde öyle bir gece vardır ki o gecede veba hastalığı iner .Üzerinde örtü bulunmayan bir kaba veya üzerinde bağı bulunmayan bir kaba uğrarsa,muhakkak bu vebadan oraya iner.  (Cabir bin Abdullah Müslim 2014) 

*Hz.Peygamber (sav)bir çöple bile olsa kapların örtülmesini emretmiştir(Müslim 2012)

*Allah Rasulü(sav)su kabının ağzından içmeyi yasaklamıştır (Buhari 10/79,Ebu Davud 3721)

*Ayrıca kırık kaptan,kırık bardaktan su içilmesini ve içeceğe üflenmesini yasaklamıştır (Ebu Said el-Hudri(ra) Ebu Davud 3722)

       ***UYKU HALİ

Kimi zaman yatakta,kimi zaman post üzerinde,hasır üzerinde,yerde,divanda,siyah kilim üzerinde uyurdu.Abdullah b.Temim (ra) Allah Resulü (sav) mescidde bir ayağını diğerinin üzerine koyarak arkası üstü yattığını gördüm diyor (Müslim 2100)

  Yatağı tabaklanmış deri olup dolgu maddesi lif  idi.Sözün özü hz.Peygamber (sav)yatakta uyudu,üzerini yorganla örttü ve

Hanımlarına da ‘’Ben Aişe dışında sizlerden biriyle bir yorgan altında iken Cebrail bana gelmedi’’ dedi.(Buhari 51/7,8-62/30,)

*Uyumak için yatağa yattığında ‘’Bismikallahümme ehya ve emutu’’Senin adınla Allah’ım dirilirim ölürüm derdi’’ (Buhari 80/7,8,16,Müslim 2711,Tirmizi 34/3)

*Avuçlarını birleştirir içlerine üfler İhlas,Felak,Nas,surelerini okur,sonra bedeninin ön kısımlarından ,başı ve yüzünden başlamamak üzere avuçlarını vücudunun sürebildiği yerlerine sürerdi.Bunu üç kere yapardı.(Buhari 11/107,Ebu Davud 5056)

*Sağ yanına yatar,uyur,sağ elini sağ yanağının altına koyar sonra ‘’Allah’ım kullarını yeniden dirilteceğin günde beni azabından koru ‘’diye dua ederdi.(Ebu Davud 5045)

*Yatağına girdiğinde ‘’Bizi yediren içiren,bizi koruyan bize sığınak olan Allah’a hamd olsun.Nice kimseler vardır ki kendisine yeterli olacak,onu koruyacak,barındıracak kimsesi yoktur’’derdi (Müslim 2715)

*Uykudan uyanınca’’Bizi öldükten sonra dirilten Allah’a hamd olsun,kıyamette onun huzurunda haşr olacağız’’derdi

(Müslim 2711) Sonrada dişlerini misvakalardı (Müslim 763)

        *** EVLİLİK MEVZUSU

Rasulullah (sav)ümmetini evlenmeye teşvik etmiş ve ‘’Evlenin çünkü ben diğer ümmetlere karşı sizin çokluğunuzla

övüneceğim’’ demiştir.(Ebu Davud 2050)

*Rasulullah(sav) ‘’Ben kadınlarla evlenirim,hem uyurum,hem de gece namaza kalkarım,hem oruç tutarım ve hem de tutmam.

Benim sünnetimden yüz çeviren benden değildir.demiştir.(Müslim 1401)

*Abdullah b.Mesud(ra) Gençler evlenmeye gücünüz yetenler evlensin,gözü engeller,namusu korur,gücü yetmeyenler oruç tutsun oruç onun şehvetini kırar.(Müslim 1400)

*Evlenirken kadının malı,nesebi,güzelliği ve dindarlığı dolayısı ile nikah edilir.Dindar olanı seçmezsen,fakirliğe düşersin

demiştir (Müslim 1466)

*Cinsi birleşmeden evvel‘’Bismillahi Allahümme Cennibişşeytane ve Cennibişşeytane ma razektane (Sizden biriniz eğer eşiyle

cima edeceğinde ‘’Bismillah Allah’ım bizi şeytandan ve şeytanıda bizi rızıklandırdığın şeyden uzak eyle’’ derse Allah bir çocuk verirse şeytan ona ebedi olarak zarar veremez.

 *Rasulullah  karısı ile oynar ve onu öperdi (Ebu Davud 2386)

* CABİR (ra) Rasulullah (sav)oynaşmadan birleşmeyi yasaklamıştır.Birleşme şekillerinden en güzeli oynaşma ve öpüşmeden sonra ...Birleşme zürriyet yeri olan birtek yerdenolur. (müslim  1435_3002 Ebu davut 2163_4804 İbni Mace 1923 Tirmizi 3395_135) 

*Ebu Said El Hudri den  “Rasulullah (sav) Sizden biri eşiyle birleşir sonra yeniden birleşmek isterse abdesh alsın “  buyurmuştur.

       *** TUVALET ADABI

Hz Peygamber (sav)   gerek toprak üzerine , gerek hasır ve halı üzerine otururdu .Zaman zaman sırt üstü yatıp uzandığı olurdu .Bazen ayak ayak üzerine otururdu.

Tuvalete girerken  “Allah ım görünen _ görünmeyen bütün pisliklerden , Kovulmuş şeytandan sana sığınırım (müslim 375) > Çıkıncada   “ Bağışla Rabbım  “ derdi(Tirmizi 7  _Ebu Davud 30 ) 

*Küçük Abdesh bozmak için yumuşak topraklı yer arardı. Hz Aişe (ra)  “ size kim Hz  Peygamber (sav ) ayakta bevlederdi diye söylerse  onu tastik etmeyin .  O daima oturarak bevlederdi .( Tirmizi 12 _İbn M ace 307)

  ****SELAM MEVZUSU

Abdeshi bozarken biri Ona selam verirse , onun selamını almazdı . (müslim 370)

*Selam konusunda ; Hz Ali insanların Allah a en evlası , selama ilk başlayandır. (Tirmizi 2695)

*Bir topluluk geçtikleri zaman içlerinden birisinin selam vermesi onlara kafi gelir. Oturanlara da içlerinden birisinin selamı cevaplandırması yeterlidir  buyur ulur(Ebu Davud 5210) 

*Enes (ra) Nebi (sav) oynamakta olan çocukların yanından geçti de onlara selam verdi . (müslim 2169)

*Ebu Hureyre (ra) dan ;Biriniz bir meclise vardığı zaman selam versin , oradan kalkmak istediği  zamanda selam versin .( Ebu Davud 5208 )

  ***AKSIRANA DUA

Biriniz hapşırdığı zaman _ELHMDÜLİLLAH _ desin , arkadaşları ; _YERHAMUKALLAH _ desin . oda ; YEHDİKUMULLAHU VE YASLEHU BALEKUM desin (Ebu Davud 5033_ Buhari  edep bölümü 10/502)

  ***MECLİSTE ZİKR MEVZUSU

Bir meclisten kalkarken ‘’Subhanekallahümme ve bi hamdike eşhedü ellailahe  illa ente  estağfiruke ve etübü ileyh’’ derse Allah onun bu mecliste olan hatalarnı

örter buyurmuştur.(TİRMİZİ 2429)

*Ebu Hüreyre (ra) ‘’Bir mecliste oturup da orada Allah’ı zikretmeden kalkan hiçbir topluluk yoktur ki oradan,eşeğin leşi gibi kalkmış olmasınlar.

En büyük zarar da onlar içindir’’demiştir.(4855)

   ***ÖFKELENDİĞİ ZAMANKİ TAVRI

Rasulullah (sav) öfkelendiği zaman Euzü çekerdi .(Müslim 2610)

*Atiyye ibni urve (ra) Öfke şeytandandır şeytan ateşten yaratılmıştır ,ateş su ile söner,Biriniz öfkelendiği zaman abdest  alsın demiştir.(Ebu Davud 4784)

*Başka bir hadiste öfkelenen kişi ayakta ise oturmasını,oturuyor ise yatmasını emretmiştir.(Ebu Davud 4782)

   *** KOKU MEVZUSU

Allah Rasulu kendisine sunulan güzel kokuyu geri çevirmezdi (MÜSLİM 2253)

*Kıymetli koku bulunan bir kabı vardı,ondan sürünürdü en çok sevdiği koku misk idi,kına çiçeğinden de hoşlanır idi.(Ebu Davud 416)

  ***BIYIK ,SAKALVE TIRNAK MEVZUSU

Bıyıkları kısaltmada tutumu ise şu hadisler açıklamaktadır ‘’Bıyıkları kısaltın,sakalları bırakın,böylece mecusilere muhalefet edin’’buyurmuştur.(Müslim 260)

*Enes (ra) Hz.Peygambere bıyığı kısaltma ve tırnakları kesme konularında bize vakit sınırlaması getirdi.Bu ,işleri kırk gün kırk geceden fazla aksatmama sınırı

koydu.(Müslim 258)

***TEBRİKDE TUTUMU

*İnsanları evlendirdiği zaman tebrik eder şöyle derdi:’’Allah sana mübarek eylesin,ikinizede mübarek olsun.Allah aranızı hayırla birleştirsin.(Ebu Hüreyre Tirmizi 1031)

***YENİ DOĞAN ÇOÇUĞUN KULAĞINA EZAN OKUNMASI

*Ebu Rafi (ra)Rasulullah (sav)Alinin oğlu Hsan doğduğunda kulağına ezan okutturdu.(Tirmizi 1514,Ebu Davud 1500)

***EŞEK ANIRMASI VE HORAZ SESİ

*Eşek anırmasını duyduğunuz zaman şeytandan Allah’a sığınınız,zira o şeytanı görmüştür,Horoz sesi duyduğumuz zaman ise Allah’ın fazlını isteyiniz

Zira o melek görmüştür..demıştır.(Ebu Hureyre(ra) Müslim 2729)

***BELA UĞRAYAN I GÖRENİN DUASI

*Belaya uğramış birini gören kimse:senin tutulduğun beladan bana afiyet veren Yaratılanlardan bir çoğuna beni faziletli kılan Allah’a hamd olsun derse

ona bu bela isabet etmez(Ebu Hüreyre (ra)Tirmizi 3428)

ZAMANA SÖVMEDE NEHY

*Rasulullah(sav)Sizden biri zamana sövmesin ,sizden biri vay zamanın musibetine demesin demiştir.(Müslim 2246)

***İĞRENDİM DEMENİN YASAKLIĞI

*Hz Peygamber kişinin iğrendim demesini yasaklamış ve midem bulandı demesini tavsiye etmiştir(Müslim 2251)

***KEŞKE DEMEYİN

*Bir şeyi kaçırdıktan sonra ‘keşke şöyle şöyle yapsaydım’ diyen kişinin böyle söylemesini yasaklamış ‘Keşke sözü,şeytanın ameline yol’ açar buyurmuştur

‘’Bunu Allah taktir etti,O dilediğini yapar,’’de diye tavsiye etmiştir.(Müslim 2664 İbni Mace 79)

Veya Allah’ım endişe ve hüzünden,acizlik ve tembellikten,cimrilik ve korkaklıktan,borç yükünden ve insanların galebesinden sana sığınırım (Buhari 80/36,Tirmizi 3480)

 ***EVE GİRERKEN VE EVDEN ÇIKARKEN Kİ TUTUMU

*Evinden çıktığında:Allah’ın adıyla  Allah’a tevekkül ettim ,Allah’ım sapıklığa düşmekten ve düşürülmekten,ayağımın kaymasından veya kaydırılmasından

Zulmetmekten ve zulme uğramaktan,cehalete düşmekten veya cahil görünmekten sana sığınırım.(Tirmizi 3423/Ebu Davud 5094)

*Hz Aişe (ra) Eve onları şaşırtacak şekilde farkına varmadan ansızın girmezdi,aksine ailesi girişinden haberdar olarak girerdi.Onlara selam verir,hal hatır sorardı.(Müslim 1154)

***BAŞKASININ EVİNE İZİNSİZ BAKMAK

*Allah Rasulü(sav)’Kim bir gurubun bulunduğu eve,onların izni olmaksızın bakarsa ,onlara o kişinin gözünü çıkarmaları helal olur .(Müslim 2158)

*Yine şayet bir adam izinsiz olarak senin evinin içine baksa sen ona çakıl atsan,böylece onun gözünü çıkarmış olsan hiçbir günaha girmiş olmazsın (Müslim 2158)

*Yine bir kişi izinleri olmaksızın bir grubun bulunduğu eve o bakan kişinin gözünü çıkarırsa bundan dolayı ne diyet ne kısas vardır(Nesei 6/61)

***İZİNDEN ÖNCE SELAM VERİLMESİ MEVZUSU

Allah Rasulu (sav) izin istemeden önce selam vermeyi emr etmiş,nitekim bir adam kendilerinden izin istedi ve gireyimmi dedi

Rasulullah(sav)başka birine ‘’bu adamı çıkart ve izin istemeyi öğret ‘’dedi.Adam o şahsa’’ selam ver ve izin iste ‘’dedi O şahısta Esselamü Aleyküm  girebilirmiyim ? dedi.Bunun üzerine Rasulullah (sav)izin verdi(Ebu Davud 5177/Müslim 1479)

*Biriniz bir meclise girdiği zaman selam versin ve Allah’ım bana Rahmet kapılarını aç desin.Çıktığı zaman ise Allah’ım senin fazlını diliyorum desin.(Ebu Humeyd (ra) Müslim 713) 

***HASTALIĞA DUA

Osman İbni Ebil-As(ra)rivayet edildiğine göre vücutta bir ağrıdan şikayet edildi.Nebi (sav)elini vücudunun ağrıyan yerine koy ve üç defa’’ Bismillah’’de yedi defa da hissettiğim ve sakındığım ağrının şerrinden Allah’a ve kudretine sığınırım’’de (Müslim 2202)

*Hz.Aişe (ra)Ey İnsanların Rabbi !Rahatsızlığı gider,şifa ver.Şafi sensin şifandan başka şifa yoktur.Hastalık bırakmayan şifa ver derdi

ve sağ eliyle mesh ederdi (Müslim 2191)

***KABİR ZİYARETİNDEKİ TUTUMU

 *Kabirlere gittiğinde ‘’Müslüman ve Müminlerden oluşan ey diyar sakinleri!Size selam olsun,inşeallah bizlerde sizlere ulaşacağız

Allah’tan bize de,size de afiyet dileriz.(Müslim 975) 

***RÜZGAR VE GÖKGÜRÜLTÜSÜNDE TUTUMU

Rüzgar estiği zaman ‘’Allah’ım senden onun hayırlısını isterim,O rüzgarla gönderdiğinin hayırlısını dilerim.Onun şerrinden sana sığınırım Onunla gönderdiğinin şerrinden sana sığınırım diye dua etmiştir.(Hz.Aişe Müslim 899)

*Gökgürlediği zaman konuşmayı bırakır ve Allah’ı noksanlıklardan tenzih ederim derdi.Ka’b (ra)löyle diyor:Bunu kim üç defa

söylerse gök gürültüsünden emin olur (selamet bulur ) (Muvatta  2/992,Buhari Edebül Müfred 2/186)

***İLİMLE İLGİLİ

*Ubey bin Ka’b (ra):Rasulullah(sav)şöyle buyururdu ; Musa (as) İsrailoğullarına hutbe okumak için ayağa kalkınca kendisine insanların en alimi kimdir ? diye bir soru soruldu ; En alimi benim dedi . Bu yüzden Allah onu kınadı. Çünkü Allah bilir demeliydi.(buhari ve müslim)

***HAYVANLARA İŞKENCENİN  YASAKLANMASI

* İbni Ömer (ra) ; herhangi bir insan serçe veya daha büyüğünü haksız yere öldürürse ; muhakkak Allah ona bu hareketini sorar. Serçenin hakkı nedir Ya Rasulallah ? dediler : Efendimiz ; keser yersin , başını koparıp atmazsın buyurdu. ( Nesei _ve hayvanlara işkenceyi yasaklamıştır.)

*** RIZIK TALEBİNDE ORTA YOLU TUTMAK

*İbn Mesud (ra) SAV den şöyle buyurdu ; Benim emrettiğim ameller dışında cennete yaklaştıran hiçbir amel yoktur ve Benim yasak ettiğim ameller hariç cehenneme yaklaştıran hiçbir amel yoktur. Sizden hiç  biri rızkını gecikmiş saymasın , Çünkü Cebrail (as) benim kalbime hiç kimsenin rızkını tastamam almadan dünyadan çıkmaz, ölmez diye ilham  etti . Ey insanlar Allah tan korkunuz ve rızkınızı talep etmede güzel bir yol tutunuz . Sizden biri rızkını gecikmiş sayarsa onu haram yollardan Allah a karşı masiyet işleyerek taleb etmesin Şüphesizki Allah ın ihsanına Ona karşı masiyet işleyerek ulaşılmaz ( Terhib ve Tergıb)